„Środy” w Kielcach, „Czwartki” w Radomiu i rekord w Końskich. Rok 1959

31 marca 2017 Posted in  historia

Wyraźnie ożywienie Królowej Sportu nastąpiło w 1959 roku w największych miastach województwa kieleckiego. W Kielcach prócz Budowlanych sekcję lekkoatletyczną posiadał także milicyjny klub Błękitni, gdzie treningi prowadził średniodystansowiec Antoni Kraus, przybyły z Gwardii Wrocław. Coraz prężniej działał również Międzyszkolny Klub Sportowy. Na stadionie Błękitnych, który doczekał się remontu bieżni i innych urządzeń, organizowano „Środy lekkoatletyczne” i inne zawody.

Zawodniczki Granatu z trenerem Bogdanem Winiarskim. Od lewej Zofia Kuśmierczyk, Zofia Fabiańska, Pola Winiarska, Zofia Krótkopad i nad nią Krystyna Mąkosa

W Radomiu odbywały się natomiast regularnie „Czwartki”, głównie dla dzieci i młodzików. „Mamy konieczne urządzenia dla lekkoatletyki na boisku Czarnych i w Liceum Syrokomli. Remontuje się bieżnię na boisku Radomiaka, budowane są bieżnie na boisku RKS i przy Technikum Mechanicznym. Powstała sekcja młodzieżowa Czarnych. Chęć założenia podobnej zgłosił Radomiak, robi się coś w MKS” – pisało w lipcu „Życie Radomskie”.

Stolicą Królowej Sportu na Kielecczyźnie pozostawało jednak Skarżysko-Kamienna. 19 kwietnia na Rejowie odbyły się po raz trzeci z rzędu mistrzostwa Polski w biegach przełajowych. W biegu seniorek na 1,2 km zwyciężyła reprezentująca już warszawską Legię Krystyna Nowakowska, która kilka miesięcy wcześniej odeszła z KSZO Ostrowiec. Miłą niespodziankę sprawiła Henryka Staneta z LZS Łysica Kielce. Wywalczyła drugą lokatę i po raz pierwszy w karierze stanęła na mistrzowskim podium.

Dobrze spisali się też inni biegacze Kielecczyzny. Zofia Kuśmierczyk z Granatu Skarżysko była ósma na 1 km juniorek, Lech Miller z KSZO dziewiąty na 12 km seniorów, a Halina Klita z Opoczna dziesiąta na 700 m młodziczek. Ponadto Franciszek Krakowiak ze Stali Końskie uplasował się na 12. miejscu w najliczniej obsadzonym biegu na 3 km seniorów, natomiast Adam Łebek z KSZO na 17. pozycji ukończył bieg seniorów na 6 km.

Bieg na 1,2 km seniorek podczas przełajowych mistrzostw Polski w Skarżysku-Kamiennej, prowadzi Krystyna Nowakowska, w górnej części zdjęcia pierwsza z lewej Henryka Staneta

W mistrzostwach Polski na stadionie, rozegranych w Gdańsku, seniorzy nie zdobyli już medalu. Najlepiej wypadła znów Henryka Staneta, która była piąta na 800 m z rekordem życiowym 2.13,4. Bogdan Winiarski z Granatu rzucił dyskiem 46,06 m i uplasował się na dziewiątym miejscu. Inny reprezentant skarżyskiego klubu Franciszek Drewniany zakwalifikował się do finału B biegu na 200 m przez płotki, w którym zajął piąte miejsce z czasem 26,2 s.

Józef Glibowski

W reprezentacji Polski seniorów w 1959 roku nie wystąpił żaden lekkoatleta Kielecczyzny. Henryka Staneta znalazła się natomiast w ekipie LZS na IV Międzynarodowe Igrzyska Młodzieży Wiejskiej w Plewen (Bułgaria). Zajęła tam czwarte miejsce w biegu na 800 m (2.14,2) i szóste na 400 m (60,6).

Tytuły wicemistrzów Polski juniorów we Wrocławiu wywalczyli miotacze: Józef Glibowski z KSZO w rzucie młotem o wadze 6 kg wynikiem 59,26 m i Aleksander Miecznikowski z LZS Radomka, który 1,5-kilogramowym dyskiem rzucił 48,76 m. Sukces tego drugiego zawodnika, pochodzącego z Białobrzegów, był przyjemną niespodzianką. Glibowski natomiast należał do ścisłej czołówki juniorów, na początku lipca w Krakowie ustanowił rekord Polski w tej kategorii wiekowej rezultatem 59,97 m. Był również etatowym reprezentantem Polski w meczach międzypaństwowych. W meczu młodzieżowej reprezentacji z NRD w Poznaniu uplasował się na drugiej pozycji, rzucając seniorowskim młotem 54,45 m. Także drugi z wynikiem 52,18 m był w meczu reprezentacji do lat 20 z RFN w Szczecinie oraz w trójmeczu juniorów Czechosłowacja – Polska – Rumunia w Opawie, gdzie młotem 6-kilogramowym rzucił 56,51 m. W tym trójmeczu biało-czerwone barwy reprezentował również skoczek wzwyż Karol Ćwieluch z Granatu, zajmując czwartą pozycję z rezultatem 1,80 m.

Adam Salwerowicz

Młodzicy mistrzostwa Polski mieli w Sosnowcu. Najlepiej z dziewięcioosobowej reprezentacji województwa wypadł Adam Salwerowicz ze Staru Starachowice, który wywalczył drugie miejsce w biegu na 300 m z czasem 37,6 s. Piąty w skoku o tyczce z wynikiem 3,20 m był Jerzy Włoskowicz z MKS Orlęta Radom. Na zawody te nie pojechała mająca szanse walczyć o czołowe miejsca Maria Kaim z Orląt. W czerwcu ustanowiła bowiem rekord Polski młodziczek w 3-boju, a w lipcu na mistrzostwach Szkolnego Związku Sportowego w Zielonej Górze wygrała skok w dal z wynikiem 5,16 m.

Mieliśmy w 1959 roku jeszcze rekordzistę Polski w kategorii dzieci – 14-letniego Roberta Billa z radomskich Czarnych, który 400-gramowym oszczepem rzucił 57,81 m.

Jeśli chodzi o zawody lekkoatletyczne w województwie, to prócz wspomnianych mistrzostw przełajowych mieliśmy jeszcze kilka ogólnopolskich imprez. Najlepsze wyniki padły 1 maja w Końskich, gdzie przyjechali czołowi polscy zawodnicy przygotowujący się do sezonu w Spale. Podczas tych propagandowych – jak określono – zawodów doszło do sensacji. Edmund Piątkowski z warszawskiej Legii rzucił dyskiem 57,55 m, 57 cm dalej od rekordu Europy. Jak informował kilka tygodni później „Przegląd Sportowy”, PZLA nie wystąpił jednak o zatwierdzenie tego wyniku jako rekordu, ponieważ „zawody te nie były oficjalnie zgłoszone u odnośnych władz lekkoatletycznych”. A Piątkowski już 10 maja rzucił 57,89 m, natomiast w czerwcu w Warszawie ustanowił rekord świata rezultatem 59,91 m.

6-7 czerwca na stadionie Granatu w Skarżysku rozegrane zostały dzielnicowe mistrzostwa Polski z udziałem lekkoatletów województw kieleckiego, krakowskiego i rzeszowskiego. Startowała m.in. mistrzyni Europy ze Sztokholmu Barbara Janiszewska z AZS Kraków, która wygrała biegi na 100 i 200 m z czasami 12,5 i 25,6 s. Jej koleżanka klubowa Urszula Figwer rzuciła oszczepem 50,98 m.

Z okazji 30-lecia KSZO w Ostrowcu Świętokrzyskim 20 września rozegrano trójmecz z udziałem gospodarzy oraz Widzewa i Włókniarza Łódź. Wśród mężczyzn zwyciężył KSZO, wśród kobiet Włókniarz, natomiast w łącznej punktacji najlepszy okazał się Widzew.

Franciszek Krakowiak (z lewej) na stadionie Granatu w Skarżysku

24 czerwca w Kielcach 3 tys. widzów oglądało mecz Granatu z reprezentacją pozostałych klubów województwa. Drużyna ze Skarżyska wygrała pewnie zarówno w punktacji kobiet (48:37), jak i mężczyzn (63:51). Kibice w stolicy województwa 6 września byli także świadkami derbów Budowlani – Błękitni. Mecz był bardzo zacięty, początkowo ogłoszono minimalną wygraną Budowlanych. Później „Słowo Ludu” poinformowało, że zawodnicy tego klubu rzucali zbyt lekkim oszczepem i zweryfikowano wynik na korzyść Błękitnych.

Miał też Radom swoje derby, w których 26-27 sierpnia młodzicy LZS Radomka pokonali rówieśników z Czarnych. 10-11 października w Ostrowcu reprezentacja Radomia wygrała niespodziewanie trójmecz z Granatem i gospodarzami.

Były również mecze międzywojewódzkie. 30-31 maja w Rzeszowie lekkoatleci Kielecczyzny zarówno wśród kobiet, jak i meżczyzn ulegli reprezentacjom województw krakowskiego i rzeszowskiego. 12-13 września w Mielcu drużyna Rzeszowa pokonała Kielce 50:44 (kobiety) i 84:77 (mężczyźni).

W październiku Henryka Staneta wystąpiła w meczu Wiedeń – Kraków, wygrywając bieg na 800 m (2.17,6). W drużynie Krakowa w stolicy Austrii startował też Stanisław Stąsiek z KSZO, który był trzeci w skoku w dal (6,59).

Antoni Kraus przybył na Kielecczyznę z Wrocławia

Mistrzostwa okręgowe seniorów i juniorów rozegrane zostały 16-17 maja w Ostrowcu. Najlepszym zawodnikiem tej imprezy był Włodzimierz Olsiński, który zwyciężył w biegach na 100 i 200 m z wynikami 10,7 s i 22,3 s. Wśród kobiet aż trzy konkurencje wygrała Henryka Staneta (100, 200 m i 80 m ppł).

Młodzicy o tytuły mistrzów okregu walczyli 12-13 września w Kielcach. Z zapowiedzi w „Słowie Ludu” można było przeczytać, że bilety wstępu na tę drugą imprezę kosztowały 1 zł i 3 zł (dorośli). Kielce były też gospodarzem wojewódzkich mistrzostw w biegach przełajowych, które rozegrano 5 kwietnia na Stadionie Leśnym.

W Skarżysku odbyły się 23-24 maja drużynowe mistrzostwa województwa. Zdecydowanie wygrał Granat z dorobkiem 25 709 pkt, wyprzedzając KSZO (20 472), LZS Łysicę (13 110), Budowlanych Kielce (12 424) i Star Starachowice (10 507). Skarżyski klub znów walczył o awans do II ligi. W czerwcu w trójmeczu w Stalowej Woli zajął drugie miejsce za Budowlanymi Lublin, a przed miejscową Stalą.

26-27 września Granat, wzmocniony m.in. pozyskanym z Końskich biegaczem Franciszkiem Krakowiakiem, wystartował w decydujących o awansie zawodach na Stadionie X-lecia w Warszawie. W 1958 przegrał II ligę z powodu pecha (m.in. dyskwalifikacji sztafeta 4×100 m). Tym razem na przeszkodzie stanął regulamin rywalizacji. Lekkoatleci ze Skarżyska zostali zaliczeni do pierwszej grupy, składającej się ze znacznie silniejszych klubów niż druga. Awans z niej wywalczyły Lotnik Warszawa (39 000 pkt), Pogoń Szczecin (38 400) i Gwardia Warszawa (38 029). Granat zajął czwarte miejsce (35 771), wyprzedzając Cracovię (33 385) i lubelskich Budowlanych (33 025). Z takim dorobkiem puntowym jak w Warszawie w drugiej grupie, która o awans walczyła w Sosnowcu, drużyna ze Skarżyska zajęłaby pierwsze miejsce.

W pierwszej setce najlepszych na świecie w 1959 roku w biegu na 800 m znalazła się Henryka Staneta – na 73. miejscu z czasem 2.13,4. W tabelach najlepszychw Polsce biegaczka LZS Łysica była w tej konkurencji piąta, a ponadto 11. na 500 m (1.18,8) i 14. na 400 m (60,2). Na wysokim dziewiątym miejscu w rzucie dyskiem z wynikiem 42,29 m oraz 22. w pchnięciu kulą (11,94) znalazła się Zofia Sadkowska z KSZO. W piątej dziesiątce uplasowały się zawodniczki Granatu Zofia Kuśmierczyk (1.22,8 w biegu na 500 m) i Natalia Białkowska (37,54 w rzucie oszczepem).

Wśród mężczyzn miejsce w pierwszej dziesiątce polskich młociarzy zachował Kazimierz Kunat z KSZO, który miał ósmy wynik w rzucie młotem – 58,76 m. Utrzymał się również w setce najlepszych na świecie – na 83. pozycji. Bogdan Winiarski z rezultatem 47,43 m w rzucie dyskiem zajął 12. lokatę w Polsce. Jedną pozycję niżej sklasyfikowany został Józef Glibowski, który seniorowskim młotem rzucił 54,45 m. Czas 10,7 s na 100 m dał Włodzimierzowi Olsińskiemu 14. pozycję na 100 m, a 25,0 s Franciszkowi Drewnianemu z Granatu 19. na 200 m ppł. Drewniany był ponadto w trzeciej dziesiątce na 110 m ppł (15,6), w czwartej w skoku o tyczce (3,80) i w piątej na 400 m ppł (56,8). 30. lokatę zajął Mirosław Głowacz z LZS Szydłowiec w rzucie oszczepem (62,10). W czwartej dziesiątce znaleźli się kolejni zawodnicy Granatu: Karol Ćwieluch w skoku wzwyż (1,85) i Grzegorz Mirkowski w rzucie młotem (48,79). Miejsca w piątej dziesiątce zajmowali Olsiński na 200 m (22,3), Lech Miller z KSZO na 10 000 m (35.10,4), Krakowiak na 1500 m z przeszkodami (4.26,3), Stąsiek z KSZO w skoku w dal (6,90), Kunat w pchnięciu kulą (13,82) oraz sztafeta 4×400 m Granatu (3.32,7)

Jeśli chodzi o rekordy okręgu, to w 1959 roku bili je głównie mężczyźni. Wśród kobiet ta sztuka udała się jedynie miotaczce Zofii Sadkowskiej w pchnięciu kulą i rzucie dyskiem. Z mężczyzn najwięcej rekordów ustanowił Franciszek Drewniany – w biegach przez płotki na 110, 200 i 400 m. Ponadto rekordy bili Włodzimierz Olsiński (200 m), Karol Ćwieluch (wzwyż), Stanisław Stąsiek (w dal), Mirosław Głowacz (oszczep), Kazimierz Kunat (młot) i sztafeta 4×400 m.

Włodzimierz Olsiński

Olsiński uzyskał także najlepszy po wojnie rezultat na 400 m (50,1) i najlepszy w historii na 100 m (10,7). Ten ostatni nie został jednak uznany jako rekord okręgu, ponieważ bieżnia na stadionie w Ostrowcu była zbyt krótka. Według „Słowa Ludu” do 100 m brakowało 5 cm. 24 czerwca na meczu Granatu z resztą województwa Olsiński pobiegł jeszcze szybciej – 10,6 s. Ten wynik został najpierw podany jako rekord okręgu w „SL”. Jednak kilka tygodni później gazeta informowała: „Bieżnia miała tym razem przepisową długość, ale znów czasomierze niedomagały. Były ich trzy i każdy wskazywał inny czas. Z rekordu znów więc nic nie wyszło”.

Wynik w ogóle nie trafił do tabel OZLA. Według trenera Granatu Bogdana Winiarskiego, sędziowie przestraszyli się, że zmierzyli za dobry czas. „Olsiński na tych zawodach faktycznie był w znakomitej formie – zostawił Drewnianego na 100 m ok. 10 m, na 400 m nie biegł, ale ‚płynął’, przybywając na metę nie zmęczony, na 4×100 m na drugim wirażu pożerał w oczach przeciwników” – zapisał w kronice sekcji lekkoatletycznej Granatu.

W szczegółowym podsumowaniu sezonu w „SL”, dokonanym przez redaktora Mieczysława Kaletę, prócz tabel najlepszych we wszystkich kategoriach wieku znalazła się także punktacja klubowa za miejsca w dziesiątkach – według zasady 10 pkt za 1. miejsce, 9 za 2. itd.

Kolejność wśród mężczyzn była następująca: 1. Granat Skarżysko 439, 2. KSZO Ostrowiec 230, 3. LZS Radomka 100, 4. RKS Radom 70, 5. Budowlani Kielce 59, 6. LZS Łysica 54, 7. MKS Skarżysko 41, 8. Star Starachowice 34, 9. Błękitni Kielce 31, 10. MKS Orlęta Radom 21.

Punktacja kobiet: 1. Granat 219, 2. KSZO 55, 3. LZS Łysica 52, 4. MKS Radom 34, 5. LZS Radomka 24, 6. Star Starachowice 19.

Co ciekawe, dominujący zdecydowanie w województwie lekkoatleci Granatu mieli tylko jednego szkoleniowca – Bogdana Winiarskiego. Przed sezonem 1960 został on także trenerem szkolenia centralnego PZLA w rzucie dyskiem.