PODCIĘTE SKRZYDŁA LATAJĄCEGO FINA

Paavo Nurmi był jednym z najgenialniejszych sportowców wszech czasów. Na trzech kolejnych igrzyskach (1920-32) zdobył aż 12 medali, w tym dziewięć złotych i trzy srebrne. Być może zdobyłby ich więcej, ale tuż przed igrzyskami w Los Angeles w roku 1932 został zdyskwalifikowany za przekroczenie przepisów o amatorstwie. Nurmi, zwany " Latajšcym Finem" lub "Wielkim Niemową", nie lubił dyskutować. Biegał za to jak nikt. Co roku był kilka rekordów świata. Pobił ich aż 22 na średnich i długich dystansach, z maratonem włącznie. Na swoich drugich igrzyskach w Paryżu w roku 1924, gdzie wywalczył pięć tytułów, ustanowił rekordy świata na 1500 m i 5000 m w niespełna godzinę. Nie był to zresztą dla niego wyczyn wyjątkowy. Nurmi często uczestniczył w zawodach tuż po wyjściu z pociągu, startujšc dzień po dniu w różnych, odległych od siebie, krajach. Jego największš zasługą było stworzenie modelu nowoczesnego lekkoatlety. Biegał ze stoperem, aby urywać z rekordów ułamki sekund. Dokonał rewolucji w treningu, jako pierwszy układał plany treningowe. Stał się gwiazdą, jego pojawienie się na stadionie przyciągało dziesiątki tysięcy kibiców. Nurmi został bohaterem już na swoich pierwszych igrzyskach, w Antwerpii, na których toczył słynne, niezwykle zacięte pojedynki z Josephem Guillemontem. Francuz, który zaczął uprawiać biegi, aby dojœć do formy po zatruciu gazem w czasie I Wojny Światowej pod Verdun, wygrał 5000 m,

Fot: AP

ale przegrał 10 000 m. Nurmi chciał zakończyć karierę po swoich czwartych igrzyskach. Gdy w roku 1932 wchodził na pokład statku, który miał go zawieźć na igrzyska do Los Angeles, nie spodziewał się, że jego kariera skończy się, zanim dopłynie do USA. W czasie podróży dowiedział się, że został zdyskwalifikowany przez Międzynarodową Federację Lekkoatletyczną (IAAF) na podstawie mocno naciąganych zarzutów o zawodowstwo. Pieniądze za starty brała większość biegaczy, Nurmi startował częściej, więc dostawał więcej niż inni. Wyrok na Nurmiego wydał Avery Brundage, członek komitetu IAAF, amerykański multimilioner, który wkrótce został szefem MKOL. Rodacy nie zapomnieli o zasługach Nurmiego. W roku 1952, jako sportowiec bez skazy, został poproszony o zapalenie znicza olimpijskiego igrzysk w Helsinkach.