Nie ma wątpliwości, że najwybitniejszą sprinterką w historii świętokrzyskiej lekkiej atletyki jest Mirosława Sarna. Bieg na 100 m nie był jej koronną konkurencją, ale również odnosiła w nim znaczące sukcesy, także na arenie międzynarodowej.
Przybyła do Kielc po studiach w Krakowie jesienią 1965 roku. W pierwszym starcie w barwach Budowlanych Kielce 8 maja 1966 roku na bieżni ówczesnego stadionu Błękitnych przebiegła 100 m w równe 12 s, poprawiając rekord okręgu aż o pół sekundy. Przy pomiarze ręcznym doprowadziła go w ciągu czterech lat do poziomu 11,5 s. W sumie ponad 20 razy biegała ten sprinterski dystans poniżej 11,8 s. Przy wietrze przekraczającym 2 m/s miała nawet 11,3 i 11,4 s.
W 1969 roku była o centymetry od zakwalifikowania się do finału mistrzostw Europy w Atenach, na których odniosła swój największy sukces w karierze, zdobywając złoty medal w skoku w dal. Na 100 m w półfinale uzyskała dziewiąty czas 12,0 s (przy pomiarze automatycznym).
Pięć razy biegała ten dystans w reprezentacji Polski w meczach międzypaństwowych, odnosząc jedno zwycięstwo. W mistrzostwach naszego kraju zdobyła srebrny medal w 1967 roku, po dwa razy zajmowała czwarte i szóste miejsca. Pięciokrotnie notowana była w tabelach stu najlepszych na świecie. Najlepszą 22. lokatę zajęła w 1969 roku. W dziesiątkach najlepszych sprinterek w Polsce Mirosława Sarna jako zawodniczka Budowlanych znalazła się siedmiokrotnie, w latach 1968-69 na drugich pozycjach za Ireną Szewińską. Ponadto była raz 13.
Miejsca w drugiej dziesiątce polskich sprinterek zajmowały jeszcze tylko dwie sprinterki z naszego regionu. Na 13. uplasowała się w 1970 roku Maria Grzegolec-Papka z Budowlanych z czasem 11,8 s. Dwa lata wcześniej jeszcze jako zawodniczka LZS Łysogóry Kielce była 16. z wynikiem 12,0 s.
Dwukrotnie w drugiej dziesiątce znalazła się również Elżbieta Kapusta z Budowlanych. Najwyższą lokatę zajęła w 1987 roku z czasem 11,87 s. Trzy lata wcześniej wynik 11,99 s dał jej 19. lokatę.
Specjalizująca się w biegu na 400 m Elżbieta Kapusta, która jako juniorka trenowała pod okiem Mirosławy Sarny, była najbliższa pobicia jej rekordu okręgu przy pomiarze elektronicznym – 11,84 s. W 1986 roku pobiegła nawet 0,02 s szybciej, ale przy pomocy wiatru 4,4 m/s.
Poniżej 12 s przy pomiarze elektronicznym biegała 100 m w naszym regionie jeszcze tylko sandomierzanka Karolina Kołeczek. Przy pomocy zbyt silnego wiatru 11,97 s uzyskała Marta Radzimirska z KKL Kielce. Najszybszej w ostatnich latach na tym dystansie Karolinie Młodawskiej, mistrzyni Polski w skoku w dal i trójskoku z KKL, do złamania granicy 12 s brakuje jeszcze 0,04 s.
Do tej pory nie odnosiły poważniejszych sukcesów na 100 m nasze sprinterki w katrgoriach młodzieżowych. W kategorii juniorek jedynie Justynie Podlewskiej z Wisły Sandomierz udało się zakwalifikować do finału mistrzostw Polski – w 1994 roku zajęła w nim piąte miejsce. Ta sama zawodniczka wcześniej biegała dwukrotnie w finale mistrzostw naszego kraju juniorek młodszych, zajmując piąte i szóste lokaty. Szósta była również Bożena Szczepanek z Lechii Kielce w 1979 roku.
Dwukrotnie do ósemki najlepszych w tej kategorii wieku kwalifikowała się Agnieszka Pająk z Budowlanych. Najbliżej podium była w 1998 roku, kiedy zajęła czwarte miejsce. Dwa lata wcześniej, jako młodziczka, zdobyła brązowy medal podczas Małego Memoriału Janusza Kusocińskiego. Zawody te nie były jednak wtedy oficjalnymi mistrzostwami Polski.
W ostatnich latach, kiedy już taką rangę posiadają, najlepiej ze świętokrzyskich młodziczek wypadła Patrycja Banaś ze Słoneczka Busko-Zdrój, która w 2015 roku wywalczyła czwartą pozycję. Dziewięć lat wcześniej piąta była Ewa Kołodziejczyk z KKL. Ponadto szóste miejsce zajęła Magdalena Godzwon z Delfina Połaniec w 2005 roku, a siódme i ósme Karolina Kozłowska z KKL w latach 2011-12.
W sumie do tego roku poniżej 13 s, przy pomiarze elektronicznym, dystans 100 m przebiegły 64 lekkoatletki reprezentujące kluby z terenu obecnego województwa świętokrzyskiego. Przy pomiarze ręcznym czasy 12,7 s i lepsze uzyskały 53 zawodniczki. Zestawienia najlepszych sprinterek, także w poszczególnych kategoriach wiekowych, wyniki uzyskane w barwach reprezentacji Polski, finałach mistrzostw naszego kraju, miejsca w tabelach światowych i krajowych oraz rozwój rekordu okręgu/województwa znajdziecie w zakładce „Statystyka i rekordy”.
Zdjęcia z kroniki sekcji lekkoatetycznej KSZO Ostrowiec Świętokrzyski, ze zbiorów Andrzeja Szołowskiego oraz autorstwa Jarosława Kubalskiego