Memoriał Kusocińskiego, mistrzostwa – Kielce stolicą lekkiej atletyki. Rok 1993

30 stycznia 2020 Posted in  historia

Kielce były gospodarzem najważniejszych zawodów Królowej Sportu w Polsce w 1993 roku. 16 czerwca na stadionie Budowlanych rozegrany został 39. Memoriał Janusza Kusocińskiego, posiadający rangę mityngu Europejskiej Federacji Lekkiej Atletyki (EAA). Prócz najlepszych polskich lekkoatletów na starcie stanęli zawodnicy z Białorusi, Czech, Danii, Finlandii, Kirgistanu, Republiki Południowej Afryki, Słowacji, Szwecji i Ukrainy.

Gwiazdy 39. Memoriału Janusza Kusocińskiego na stadionie w Kielcach, od lewej Patrik Sjöberg, Artur Partyka i Irena Szewińska jako delegat techniczny EAA

Najsilniej obsadzoną konkurencją był skok wzwyż, w którym wystąpił Szwed Patrik Sjöberg, dwukrotny wicemistrz olimpijski (1984 i 1992) i mistrz świata (1987), aktualny rekordzista Europy z wynikiem 2,42 m. W Kielcach skoczył tylko 2,24 m i musiał uznać wyższość Artura Partyki, brązowego medalisty olimpijskiego z Barcelony, który pokonał 2,30 m. 

Mający w dorobku srebrny medal olimpijski oraz halowe mistrzostwo świata i Europy Białorusin Igor Łapszyn zwyciężył w konkursie trójskoku z wynikiem 17,00 m. Wyróżniające się rezultaty uzyskali również Siergiej Ałaj z Białorusi w rzucie młotem (78,48 m) oraz Słowak Igor Kováč na 110 m przez płotki (13,54 s). Wśród kobiet najlepsze były Walentyna Fieduszyna z Ukrainy, zwyciężczyni pchnięcia kulą z wynikiem 19,38 m, oraz reprezentująca Danię Polka Renata Pytelewska-Nielsen, która skoczyła w dal 6,81 m. Duży zawód w tej drugiej konkurencji sprawiła Larisa Biereżnaja z Ukrainy, legitymująca się rekordem życiowym 7,24 m. Liczono na jej 7-metrowe skoki, skończyło się na trzech niezaliczonych próbach. 

Reprezentująca Danię Renata Pytelewska-Nielsen w efektownym skoku

Niektóre zagraniczne gwiazdy najwyraźniej nie potraktowały serio tych zawodów. Część lekkoatletów zza wschodniej granicy bardziej była zainteresowana handlem na bazarach niż swoimi występami na bieżni, skoczni czy rzutni. Zawody nie przyniosły więc spodziewanych emocji i rekordowych rezultatów. Nie wywołały też wielkiego zainteresowania w Kielcach. Na stadion przybyło tylko około 2 tys. widzów, wypełnili większość miejsc na trybunie przy ostatniej prostej i część na wirażu, naprzeciw skoczni wzwyż. 

Główny memoriałowy bieg na dystansie 3000 m, na którym to Janusz Kusociński ustanowił rekord świata, wygrał Michał Bartoszak z Olimpii Poznań w czasie 7.51,77. Piąty na mecie z wynikiem 7.59,37  był Artur Osman z AZS-AWF Gdańsk, wychowanek Granatu Skarżysko. W biegu młodzieżowym na 3000 m drugie miejsce zajął reprezentujący skarżyski klub Rafał Wójcik, bijąc rekord życiowy 8.15,29. W drugiej słabszej serii biegu na 800 m piąty z czasem 1.51,99 finiszował Wojciech Pelczar z Budowlanych Kielce. Wychowanek kieleckiego klubu Piotr Kotlarski już jako reprezentant AZS-AWF Katowice wygrał bieg na 400 m przez płotki z rezultatem 50,50 s. 

Wojewoda kielecki Józef Płoskonka otwiera mistrzostwa Polski, z lewej prezes OZLA Adam Jóźwik, z prawej prezes PZLA Czesław Ząbecki

Mistrzostwa Polski seniorów rozegrane zostały już po raz drugi w Kielcach 23-25 lipca. Stały na dobrym poziomie, a najwięcej emocji dostarczyły konkursy skoku w dal i trójskoku pań. W tym pierwszym zwyciężyła Agata Karczmarek z Legii Warszawa, która skoczyła 6,87 m. Świetnie spisała się również siedmioboistka Urszula Włodarczyk z AZS-AWF Wrocław, uzyskując z pomocą wiatru 6,67 m, a w regulaminowych warunkach 6,59 m. Włodarczyk rozpoczęła też serię rekordowych wyników w trójskoku. Rezultatem 13,98 m w trzeciej kolejce poprawiła o 7 cm rekord Polski w tej konkurencji należący do Agnieszki Stańczyk z Budowlanych Częstochowa. Zdetronizowana rekordzistka nie dała za wygraną i odpowiedziała rezultatem 14,03 m, a potem skoczyła 14,05 m. Rekordy Stańczyk zostały jednak później anulowane, ponieważ przeprowadzone podczas mistrzostw badania antydopingowe wykazały obecność w jej organizmie niedozwolonych substancji. 

Otwarcie mistrzostw Polski, przy fladze Mirosław Żerkowski, z prawej Urszula Włodarczyk

Wyróżniające się rezultaty uzyskały również Małgorzata Rydz z Budowlanych Częstochowa (4.08,98 na 1500 m), Sylwia Pachut z AZS-AWF Katowice (56,18 na 400 m ppł), Beata Hołub z AZS-AWF Wrocław i Donata Jancewicz z SKLA Sopot (po 1,90 m w skoku wzwyż) oraz Marzena Wysocka z WLKS Siedlce (60,48 m w rzucie dyskiem). 

Wśród mężczyzn najlepszy rezultat uzyskał Artur Partyka z ŁKS Łódź, skacząc wzwyż przy niezbyt sprzyjającej deszczowej pogodzie 2,28 m. Chód na 20 km wygrał Robert Korzeniowski z AZS-AWF Katowice z czasem 1:23.47. Marek Zalewski ze Startu-Resursy Zduńska Wola przebiegł 200 m w 20,84 s. Uzyskał też świetny wynik 10,12 s na 100 m, ale przy zbyt silnym wietrze 3,7 m/s. Wyróżnili się ponadto zwycięzcy biegów płotkarskich Piotr Wójcik ze Śląska Wrocław (13,68 s na 110 m ppł) i Piotr Kotlarski (50,24 s na 400 m ppł). 

Wychowanek Budowlanych Kielce Piotr Kotlarski zdobył mistrzostwo Polski na 400 m ppł

Z lekkoatletów Kielecczyzny najlepiej wypadł Rafał Wójcik, który wywalczył czwartą lokatę na 3000 m z przeszkodami z wynikiem 8.47,43. Szósty w tym biegu był 37-letni Mirosław Żerkowski, wielokrotny reprezentant i rekordzista Polski na 1500 m, który na koniec kariery został zawodnikiem Budowlanych Kielce. Wojciech Pelczar zajął siódmą pozycję na 1500 m (3.49,69) i ósmą na 800 m (1.53,81). Na ósmym miejscu konkurs trójskoku ukończyła Katarzyna Szymańska z Granatu z wynikiem 12,12 m, awansując po dyskwalifikacji Stańczyk o jedną lokatę. Ponadto Justyna Wnuk z Budowlanych była ósma na 3000 m (10.56,55). 

12-13 czerwca Kielce były gospodarzem mistrzostw Polski w wielobojach. W kategorii seniorów w 7-boju zwyciężyła Urszula Włodarczyk (5.793 pkt), a w 10-boju Grzegorz Stromiński z AZS-AWF Wrocław (7.686 pkt). W 7-boju juniorek młodszych czwartą lokatę zajęła Renata Olszewska z Żaka Kielce z wynikiem 4.352 pkt. Tomasz Strzelecki z Budowlanych był ósmy w 10-boju juniorów młodszych (5.402 pkt). W rywalizacji seniorów siódme pozycje zajęli Iwona Rożej z Żaka Kielce w 7-boku (3.556 pkt, z powodu kontuzji nie pobiegła na 800 m) i Grzegorz Lipiński z Budowlanych w 10-boju (5.960 pkt). 

Tydzień wcześniej, 6 czerwca, na stadionie Budowlanych rozegrany został finał dużynowych mistrzostw Polski juniorów. Zwyciężyła drużyna warszawskiej Skry (3154 pkt), przed Zawiszą Bydgoszcz (2822) i Śląskiem Wrocław (2706). Mający problemy ze skompletowaniem pełnego składu kielecki Żak sklasyfikowany został na 11. miejscu z dorobkiem 1741 pkt. Więcej zdobyli startujący poza konkursem juniorzy Budowlanych – 2189. 

Bardzo liczna, 50-sobowa reprezentacja Kielecczyzny, startowała w indywidualnych mistrzostwach Polski juniorów i juniorów młodszych 16-18 lipca w Warszawie. Przywiozła z nich cztery medale, wszystkie zdobyte w młodszej kategorii. Bieg na 3000 m wygrał Grzegorz Rogala z Granatu z czasem 8.40,41, a skok wzwyż Michał Sarnot z Żaka z wynikiem 2,04 m. Na 400 m przez płotki drugi był Tomasz Strzelecki z rezultatem 54,45 s, przegrywając złoty medal różnicą zaledwie 0,01 s. Brązowy medal na 2000 m z przeszkodami zdobył Michał Koselnik z Granatu – 6.04,88. 

Grzegorz Rogala, mistrz Polski juniorów młodszych w biegu na 3000 m

Juniorzy młodsi zajęli jeszcze osiem miejsc w czołowej ósemce: piąte biegacze Olimpu Końskie Anna Zielińska na 800 m (2.18,35, w eliminacjach 2.17,35) i Sebastian Dziubiński na 2000 m z przeszkodami (6.09,53), szóste sztafeta Budowlanych 4×400 m (3.30,96) w składzie: Rafał Wasik, Tomasz Szewczyk, Piotr Potocki i Tomasz Strzelecki, siódme Wioletta Frankiewicz z Granatu na 800 m (2.21,09, w elim. 2.16,35), Marek Rożej z Olimpu na 400 m ppł (56.45 s, w elim. 55,59 s), Marcin Stokowiec z Budowlanych na 2000 m z przeszkodami (6.13,61) i Tomasz Skowerski z Budowlanych w rzucie młotem (47,36 m, w elim. 47,64 m), a ósme Wioletta Domagała z Budowlanych na 800 m (2.24,73, w elim. 2.17,56). 

Juniorzy wypadli znacznie słabiej. Najwyższe szóste miejsce zajął Jacek Wosiek z Granatu na 2000 m z przeszkodami (6.00,60). Siódmy w tej konkurencji był jego klubowy kolega Paweł Resiak (6.01,11). Ponadto szóstą lokatę wywalczyła sztafeta Żaka 4×100 m (49,28 s), w której pobiegły Dorota Błaszczyk, Małgorzata Sambor, Małgorzata Surma i Małgorzata Zwierzyńska. 

Podczas młodzieżowych mistrzostw Polski w Bydgoszczy (4-5 września) sukces z 1992 roku powtórzył Rafał Wójcik, wygrywając bieg na 3000 m z przeszkodami z czasem 8.49,13. Jego klubowa koleżanka z Granatu Katarzyna Szymańska była piąta w trójskoku (11,62 m). 

W mistrzostwach Polski w Kielcach Rafał Wójcik był czwarty na 3000 m z przeszkodami

W przełajowych mistrzostwach Polski 14 marca w Płocku Wójcik zajął czwartą pozycję na 6 km młodzieżowców. Trzy tygodnie później, także w Płocku, w mistrzostwach juniorów młodszych na 3 km brązowy medal wywalczył Grzegorz Rogala. Na 5 km w tej samej kategorii wieku czwarty był Michał Koselnik, a 10. Mariusz Jaworski z Budowlanych. Z juniorów najlepiej wypadł Krzysztof Krakowiak z Żaka – siódmy na 6 km. Jacek Wosiek na dziewiątym miejscu ukończył bieg na 3 km. 

Z halowych mistrzostw Polski w Spale (22-24 stycznia) juniorzy młodsi przywieźli dwa medale. Srebrny wywalczyła startująca jeszcze w barwach Żaka Anna Zielińska w biegu na 600 m z czasem 1.35,46. Brązowy zdobył Grzegorz Rogala na 2000 m wynikiem 5.35,19. Piąte lokaty zajęli Renata Olszewska z Żaka w 5-boju (3.027 pkt) i Tomasz Tracz z Nowych-Bis Kielce na 300 m (37,55 s, w elim. 37,43 s), a siódmą Wioletta Domagała na 600 m (1.43,14, w elim. 1.42,95). 

Juniorom nie udało się stanąć na podium. Najbliższy tego był Rafał Adamczyk z Budowlanych, który uplasował się na czwartej pozycji w 7-boju (5.562 pkt). Szóste miejsce zajął Rafał Mazurczak z Nowych-Bis na 300 m (36,31 s), a siódmą Elżbieta Con z Żaka na 2000 m (6.39,25). 

W halowych mistrzostwach seniorów w Spale (20-21 lutego) Wojciech Pelczar był piąty w biegu na 800 m (1.56,33) i ósmy na 1500 m (3.53,75), natomiast Iwona Rożej na siódmej pozycji ukończyła 5-bój (3.205 pkt). 

Z młodzików w najważniejszych dla tej kategorii wiekowej zawodach – Małym Memoriale Janusza Kusocińskiego 10 października w Łodzi – miejsce na podium wywalczył jedynie Artur Knez z Budowlanych, który był trzeci w rzucie młotem z wynikiem 44,90 m. 

Mirosław Żerkowski w biegu na 3000 m z przeszkodami podczas mistrzostw Polski w Kielcach, z prawej z nr 52 biegnie Rafał Wójcik

Mirosław Żerkowski startował w mistrzostwach świata w półmaratonie, które 3 października rozegrane zostały w Brukseli. 21 km 97,5 m pokonał w 1 godz. 5 min i sklasyfikowany został na 80. miejscu. W wygranym przez reprezentację Polski trójmeczu z Czechami i Węgrami 17 lipca w Pradze dobrze spisał się Rafał Wójcik, zajmując drugie miejsce na 3000 m z przeszkodami z czasem 8.48,50. 

22 maja w na kieleckim stadionie rozegrany został wielomecz okręgowych reprezentacji juniorów. Zwyciężył Kraków, przed Łodzią, Kielcami, Piotrkowem Trybunalskim, Częstochową, Radomiem i drugim zespołem Kielc. 

Jeśli chodzi o rywalizację w samym okręgu, to mistrzostwa w biegach przełajowych rozegrano 13 marca w Skarżysku. O tytuły na stadionie w kategorii open lekkoatleci rywalizowali w Kielcach 15-16 maja. Młodzicy swoje mistrzostwa mieli także w stolicy województwa 12 września, a wieloboiści 2-3 października. 

Drużynowy prymat w województwie odzyskali Budowlani. Stało się to po części w wyniku rozpadu sekcji Żaka. Ten najlepszy w 1992 roku klub w lipcu opuściła znaczna część zawodników, którzy przeszli do reaktywowanego po kilku latach Olimpu Końskie. 

W ligowej klasyfikacji klubów za 1993 rok Budowlani uplasowali się na 43. miejscu z 233 pkt. 65. pozycję zajął Granat (166 pkt), 67. Żak (146), 143. Olimp (24), 158. Nowi-Bis (19), 179. SKS Kusy Kielce i Ostrowia Ostrowiec Świętokrzyski (po 10). 

19 września Budowlani wygrali w Lublinie regionalne eliminacje drużynowych mistrzostw Polski juniorów, kwalifikując się do finału tych rozgrywek na wiosnę 1994 roku. Tydzień później kielecki klub okazał się najlepszy w punktacji regionalnych mistrzostw młodzików, rozegranych także na stadionie lubelskiego Startu. 

Bieg na 1500 m podczas mistrzostw Polski, z numerem 147 Wojciech Pelczar

Rekordy okręgowe w 1993 roku zostały poprawione w czterech konkurencjach. W trójskoku uczyniła to Katarzyna Szymańska wynikiem 12,12 m uzyskanym podczas mistrzostw Polski w Kielcach. Rekord na 1500 m pobił Wojciech Pelczar, który 9 czerwca w Sopocie przebiegł ten dystans w 3.43,52. Zarówno zawodniczka Granatu, jak i biegacz Budowlanych poprawili własne rekordy. 15-letni rekord Dariusza Łosickiego ze Staru Starachowice w skoku wzwyż o 1 cm poprawił Michał Sarnot, skacząc 11 lipca w Kielcach 2,08 m. Z liczącym tyle samo lat rekordowym wynikiem 28.46,1 na 10 000 m Jerzego Saby z Budowlanych rozprawił się natomiast Mirosław Żerkowski, uzyskując 28 sierpnia w finałowych zawodach Grand Prix PZLA w Białymstoku czas 28.45,35. 

Był to najlepszy wynik sezonu w Polsce. W tabelach najlepszych weteran Żerkowski uplasował się także na trzecim miejscu w półmaratonie i na 13. w biegu na 3000 m z przeszkodami. W tej ostatniej konkurencji siódmą pozycję zajął Rafał Wójcik, który był też 19. na 5000 m. Dziewiąta lokata na 1500 m przypadła Wojciechowi Pelczarowi, 13. w 10-boju Grzegorzowi Lipińskiemu, 17. w skoku wzwyż Michałowi Sarnotowi, a 19. w rzucie młotem Grzegorzowi Furmankowi z Budowlanych. W trzeciej dziesiątce znaleźli się: Tomasz Strzelecki na 400 m, Pelczar na 800 m, Wójcik na 3000 m, w czwartej: Lipiński na 110 m ppł, Sylwester Stanik z Budowlanych na 400 m ppł, Adam Gębski z Żaka w skoku o tyczce, Rafał Adamczyk w skoku w dal, Stanisław Kubik z Żaka w pchnięciu kulą, Michał Guzikowski i Sławomir Przywała z Budowlanych oraz Marcin Małkowski z Żaka w 10-boju, a w piątej: Rafał Mazurczak na 400 m, Rafał Krakowiak z Żaka na 110 m ppł, Przywała na 400 m ppł, Adamczyk w skoku o tyczce, Andrzej Knez i Marcin Michcik z Budowlanych w rzucie młotem, Piotr Kozłowski z Żaka, Rafał Wójcik, Piotr Nalepa z Nowych-Bis, Paweł Wach z Budowlanych i Jacek Wosiek w 10-boju. 

W tabelach kobiet najwyższą 11. pozycję zajęła Katarzyna Szymańska w trójskoku. Na 18. w biegu na 800 m uplasowała się Wioletta Frankiewicz. W trzeciej dziesiątce znalazły się: Anna Zielińska na 800 m, Małgorzata Zwierzyńska na 100 m ppł, Iwona Rożej na 400 m ppł i w 7-boju, w czwartej: Frankiewicz na 1500 m, Justyna Wnuk na 3000 m, Bożena Furmanek z Budowlanych w pchnięciu kulą, Agnieszka Skowerska z Budowlanych w rzucie dyskiem, w piątej Wnuk na 1500 m, Rożej na 100 m ppł, Renata Olszewska w skoku w dal i Magdalena Jedynak z Budowlanych w dysku. 

Od lewej Anna Zielińska, Renata Olszewska, Iwona Rożej i Małgorzata Sambor na stadionie warszawskiej Skry. Tu jeszcze wszystkie w barwach Żaka Kielce, w 1993 roku trzy pierwsze przeszły do Olimpu Końskie

W 1993 roku zakończyła działalność sekcja lekkoatletyczna w Granacie Skarżysko, mająca na koncie wiele sukcesów i 65 lat tradycji. Przeżywający kłopoty klub zaprzestał jej finansowania, skupiając się tylko na piłce nożnej. Lekkoatletów przejęło powstałe we wrześniu z inicjatywy władz miasta Skarżyskie Towarzystwo Sportowe. 

Także kieleccy Budowlani znaleźli się w tarapatach, mimo organizacji najważniejszych zawodów w Polsce. Zakład energetyczny kilkakrotnie odcinał prąd w budynku z hotelem przy stadionie, bo klub zalegał z opłatami, trenerzy przez całe miesiące nie otrzymywali wynagrodzenia. Do tego doszedł jeszcze konflikt z zarządem Polskiego Związku Lekkiej Atletyki. Działacze Budowlanych liczyli, że dostaną pieniądze za organizację Memoriału Kusocińskiego. Dwa dni przed zawodami związek zawiadomił na piśmie, że na ich organizacje przeznaczy 300 ówczesnych milionów złotych. Klub dostał jednak tylko 34 mln. Działacze PZLA tłumaczyli, że resztę pieniędzy wypłacili zawodnikom zagranicznym. Z ujawnionych przez Budowlanych rozliczeń wynikało, że najwięcej, prawie 12 tys. dolarów zainkasował Patrik Sjöberg. Artur Partyka za najlepszy wynik zawodów dostał 12 ówczesnych milionów złotych, czyli około 700 dolarów.   

Bieg na 110 m przez płotki podczas Memoriału Janusza Kusocińskiego w Kielcach

W grudniu klub wystąpił z żądaniem zapłaty, ale związek odmówił. Budowlani zagrozili skierowaniem sprawy do sądu i Najwyższej Izby Kontroli. Przybyli na rozmowy przedstawiciele PZLA z sekretarzem generalnym Lucjanem Łukaszewskim stwierdzili z kolei, że w tej sytuacji nie widzą możliwości dalszej współpracy z klubem i sugerowali, że mogą wycofać się z powierzenia Kielcom organizacji  mistrzostw Polski juniorów i juniorów młodszych oraz wielobojowych zaplanowanych na 1994 rok. 

Budowlani w końcu złożyli pozew do sądu, ale po kilku tygodniach wycofali go, ponieważ PZLA zgodził się zapłacić prawie 300 milionów. Związek przyznał też organizację mistrzostw Polski juniorów i juniorów młodszych w 1994 roku Kielcom, jednak stolicą polskiej lekkiej atletyki już nie były.