Rekordzista ze Lwowa, zdolni juniorzy i talent sprzed wojny. 400 m mężczyzn

Bieg na 400 m mężczyzn nie należy do najsilniejszych konkurencji w historii świętokrzyskiej lekkiej atletyki. Lista sukcesów nie jest zbyt długa, ponieważ liczących się w skali ogólnopolskiej biegaczy na tym dystansie mieliśmy niewielu. A jeśli już pojawiali się utalentowani zawodnicy, to odchodzili do innych województw lub szybko kończyli karierę.

Nasz rekordzista na 400 m Leonid Jażyński (nr 109), na zdjęciu w biegu na 100 m

Ponad ćwierć wieku temu rekord okręgu i ówczesnego województwa kieleckiego ustanowił przyjeżdżający ze Lwowa Leonid Jażyński, który przez dwa sezony startował w barwach Budowlanych Kielce. Jego czas 47,42 s z 1994 roku do dziś nie został poprawiony, choć nie należał do szczególnie wyśrubowanych. W tabeli polskich czterystumetrowców dał mu wówczas siódme miejsce.
Także siódmy, ale 70 lat wcześniej był Marian Skierczyński, który jako żołnierz 4 pułku saperów w Sandomierzu przebiegł 400 m w 55 s w pionierskich czasach Królowej Sportu w Polsce .

Mieczysław Mittelstaedt

Najwyższą wartość w historii naszej lekkiej atletyki miały rezultaty, jakie w drugiej połowie lat 30. uzyskiwał Mieczysław Mittelstaedt z KSZO Ostrowiec. Utalentowany biegacz był przed wojną jednym z siedmiu polskich biegaczy, którym udało się pokonać 400 m poniżej 50 s. W 1938 roku na ostrowieckim stadionie uzyskał czas 49,6 s, co dało mu wtedy drugie miejsce w Polsce. Na trzeciej pozycji uplasował się w 1937 roku (50,1 s) i na czwartej w przerwanym wojną sezonie 1939 (50,4 s).
Wyniki w granicach 50 s zapewniały przed wojną miejsca na podium mistrzostw Polski. Mittelstaedt prawdopodobnie ani razu nie startował w tych zawodach indywidualnie. Mamy jedynie potwierdzenie, że pobiegł w sztafecie, ale nie KSZO, tylko Wimy Łódź, która w 1936 roku zajęła czwarte miejsce. Kilkakrotnie brany też był pod uwagę przy powoływaniu do reprezentacji Polski na mecze międzypaństwowe. Ostatecznie nie wystąpił jednak w biało-czerwonych barwach ani razu. Na przeszkodzie stawała choroba, a gdy już miał we wrześniu 1938 roku pobiec w meczu z Węgrami, ten został odwołany.
Mittelstaedt był brany również pod uwagę przy kompletowaniu reprezentacji Polski na mające się odbyć w 1940 roku XII Igrzyska Olimpijskie w Tokio, brał udział w obozach kadry narodowej. Wszystko się skończyło wraz z wybuchem II wojny światowej. Biegacz KSZO nie doczekał jej końca, zmarł w 1944 roku z powodu gruźlicy.

Mirosław Węgierek

Wynik 49,6 s dał mu czwartą lokatę na 400 m w Polsce przed wojną. Nie został uznany za rekord okręgu przez powstały w kwietniu 1945 roku Kielecki Okręgowy Związek Lekko-Atletyczny. Notowanie rekordów rozpoczęto od tego czasu, pomijając przedwojenne osiągnięcia. Gdyby nie to, Mittestaedt byłby rekordzistą aż do 1975 roku. Dopiero wtedy bowiem w ówczesnym województwie kieleckim znalazł się zawodnik, który pobegł 400 m szybciej – o 0,1 s Eugeniusz Brodowski z Radomiaka.
W województwie kieleckim już bez Radomia lepsze rezultaty w następnych latach uzyskiwali zawodnicy Budowlanych – Władysław Chojnowski, Mirosław Węgierek, który jako pierwszy uzyskiwał rezultaty poniżej 49 s, oraz Czesław Piotrowski. Ten ostatni jako pierwszy biegacz z Kielecczyzny zdobywał na 400 m medale mistrzostw Polski – jako junior brązowy w 1983 roku i srebrny dwa lata później w kategorii młodzieżowej, w której był też czwarty w 1984 roku.

Krzysztof Sidowski

W 1986 roku duży talent ujawnił 19-letni Krzysztof Sidowski z Ostrowii Ostrowiec Świętokrzyski. Biegał regularnie dystans jednego okrążenia stadionu poniżej 48 s, doprowadzając rekord okręgu do poziomu 47,48 s. Został mistrzem Polski juniorów, a na pierwszych mistrzostwach świata w tej kategorii wiekowej w Atenach zakwalifikował się na 400 m do półfinału, uzyskując w nim 19 czas. Pobiegł też w sztafecie 4×400 m, która uplasowała się na szóstej pozycji. W następnym roku Sidowski był już zawodnikiem Wawelu Kraków, ale w tym klubie nie zrobił dużego postępu i zakończył karierę z rezultatem 46,86 s.
Na kolejnego medalistę na 400 m musieliśmy czekać do 1992 roku. W rozegranych wtedy w Kielcach mistrzostwach Polski juniorów młodszych drugie miejsce na podiun wywalczyk Rafał Mazurczak z Nowych-Bis Kielce.
W 2004 roku srebrnym medalistą Ogólnopolskiej Olimpiady Młodzieży, czyli także wicemistrzem juniorów młodszych, został 16-letni Damian Rożej z Końskich, reprezentujacy STS Skarżysko i trenujący również piłkę nożną w KSZO. Rok później zakwalifikował się na mistrzostwa świata w tej samej kategorii w marokańskim Marrakeszu, gdzie odpadł w eliminacjach z 25. czasem 49,03 s. Pobiegł jeszcze na 400 m w kolejnej OOM, zajął szóste miejsce i zakończył karierę lekkoatety, poświęcając się wyłącznie futbolowi.

Filip Przemyski

Damian Rożej

Złoty medal OOM w 2009 roku zdobył Filip Przemyski z KKL Kielce. W kolejnych dwóch latach ten sam zawodnik na 400 m zajął piątą lokatę w mistrzostwach Polski juniorów na stadionie i wywalczył mistrzowski tytuł w hali. Jest jak na razie jedynym naszym czterystumetrowcem, który dwukrotnie zdobywał złote medale. Nie zdołał się jednak zbliżyć do rezultatów Sidowskiego. Swój najlepszy czas na 400 m – 48,46 s – uzyskał jako 18-latek. Po zakończeniu startów w kategorii juniora przeszedł z KKL do AZS AWF Wrocław, ale już nie poprawił się.
18 czerwca 2016 roku Mateusz Wróbel ze Słoneczka Busko-Zdrój uzyskał na 400 m 48,06 s, jeden z najlepszych wyników wśród 16-latków w historii polskiej lekkiej atletyki. Taki rezultat zapewniał awans do finału podczas rozgrywanych miesiąc później w Tbilisi mistrzostw Europy juniorów. Tam jednak narzekał na problemy zdrowotne i pobiegł znacznie wolniej – 49,52 s, odpadając w eliminacjach. W tym samym roku utalentowany biegacz zajął jeszcze czwartą lokatę na 400 m w OOM.

Finalistami mistrzostw Polski juniorów młodszych wcześniej byli jeszcze zawodnicy Budowlanych Dawid Olesiński (szósty w 1999 roku) i Łukasz Lańczyk (siódmy, 2001) oraz Tomasz Tracz z Nowych-Bis (siódmy,1992). Wśród juniorów siódme miejsca wywalczyli Krzysztof Dąbrowski z Ostrowii w 1996 roku i pięć lat później Paweł Tietierin z KKL.

Jakub Sobura-Durma (w środku) w biegu po srebrny medal halowych mistrzostw Polski juniorów w Toruniu

Ostatnim świętokrzyskim sukcesem na 400 m było zdobycie tytułu halowego wicemistrza Polski juniorów przez Jakuba Soburę-Durmę w lutym 2021 roku z halowym rekordem województwa 48,64 s. Ten sam zawodnik rok wcześniej był w hali ósmy. Na szóstej pozycji w 1998 roku został sklasyfikowany Dominik Kij z Budowlanych w halowych mistrzostwach juniorów.

Łukasz Borek, najlepszy świętokrzyski biegacz na 400 m w latach 2008-2009

W sumie nasi czterystumetrowcy mają więc w dorobku osiem medali mistrzostw Polski juniorów i juniorów młodszych, w tym trzy złote. Trzech z nich reprezentowało biało-czerwone barwy w mistrzostwach świata i Europy w tych kategoriach wiekowych. 400 m poniżej 50 s przy pomiarze elektronicznym pokonało 28, a przy ręcznym 11 lekkoatletów reprezentujących kluby z terenu obecnego województwa świętokrzyskiego.

Wykaz największych osiągnięć naszych czterystumetrowców, zestawienie najlepszych wyników i zawodników na stadionie i w hali na tym dystansie w historii, także w poszczególnych kategoriach wiekowych, oraz rozwój rekordu okręgu/województwa znajduje się w zakładce „Statystyka i rekordy”.

Zdjęcia ze zbiorów Damiana Rożeja, Andrzeja Kala, Waldemara Frańczaka, Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim i KKL Kielce oraz Jarosław Kubalski i Tomasz Kasjaniuk (www.pzla.pl)