Poprzeczka się łamała, rzuty mierzono sznurkiem… Rok 1950

5 lipca 2016 Posted in  historia

„Sezon lekkoatletyczny zakończył się. Niestety nie był on dla kieleckiej lekkoatletyki zbyt szczęśliwym. Dlatego osiągnięcia są tak nikłe, a wyniki (z małymi wyjątkami) wręcz słabe. Poziom lekkoatletyki kieleckiej jest bardzo niski, tylko jeden zawodnik zdołał osiągnąć rezultat, którego wartość wg tabeli fińskiej przekracza 700 punktów” – pisał pod koniec października 1950 roku w „Słowie Ludu” Mieczysław Kaleta, początkujący wówczas dziennikarz i mistrz okręgu na 400 m.

Antoni Geller ze Stali Skarżysko w 1950 roku skoczył o tyczce 2,80 m 

Tym jedynym zawodnikiem z rezultatem powyżej 700 pkt – za 11,5 s na 100 m – był Włodzimierz Wompel, który przyszedł do Spójni Sandomierz z Czarnych Wrocław. Kolejne pod względem wartości wyniki uzyskał odnoszący już sukcesy w poprzednich latach Bogdan Winiarski ze Stali Skarżysko. Z 12,53 m w pchnięciu kulą plasował się w trzeciej, a z 3,12 m w skoku o tyczce i 38,84 m w rzucie dyskiem w czwartej dziesiątce w Polsce.

Były to bardzo skromne osiągnięcia. „Znowu duży krok… wstecz zrobiła nasza lekkoatletyka” – podsumowało w tytule bilansu sezonu „Życie Radomskie”. I zwracało uwagę, że I klasy nie zdobył żaden zawodnik, a II klasę zaledwie jedenastu.

1950 rok przyniósł zmiany na lekkoatletycznej mapie regionu. Najsilniejszym ośrodkiem już nie były Kielce, ale Skarżysko-Kamienna. Zawodników Stali i Ogniwa szkolił tam wspomniany Bogdan Winiarski, który z bardzo dobrym wynikiem ukończył kurs instruktorski wychowania fizycznego w Złocieńcu.

Zygmunt Siedlecki był rekordzistą Polski w rzucie dyskiem w 1934 roku (Narodowe Archiwum Cyfrowe)

Nastąpiło też ożywienie w Radomiu, gdzie z kolei trenowania lekkoatletów z zainteresowanych klubów podjął się mieszkający w Białobrzegach Zygmunt Siedlecki. To olimpijczyk z Los Angeles z 1932 roku (nie ukończył tam z powodu kontuzji 10-boju), siedmiokrotny medalista mistrzostw Polski w latach 1931-35 w barwach warszawskiej Legii, rekordzista naszego kraju w rzucie dyskiem (45,95 m w 1934 roku) i 10-boju. Ukończył Centralny Instytut Wychowania Fizycznego, był przed wojną kierownikiem Miejskiego Ośrodka WF w Warszawie, a w latach 1946-48 kierował ośrodkiem sportowym w Białobrzegach i trenował kadrę narodową.

Na miano najlepszej lekkoatletki radomskiej w 1950 roku zasłużyła 16-letnia Krystyna Aleksanderek, która zajęła drugie miejsce w ogólnopolskich igrzyskach szkół zawodowych w biegu na 500 m. W okręgu była najlepsza w sprintach i skoku w dal.

Lekkoatletyka rozwijała się też w Sandomierzu, gdzie prócz wspomnianego na początku Włodzimierza Wompla wyróżniała się 18-letnia Krystyna Majewska. W swojej grupie wiekowej była najlepsza na 500 m w finale wojewódzkim i trzecia w ogólnopolskim Biegów Narodowych.

Zdecydowanie obniżył się za to poziom Królowej Sportu w Kielcach. Zawodnicy, którzy rozpoczynali karierę jeszcze przed wojną i uprawiali również inne dyscypliny sportowe, powoli wycofywali się z bieżni, skoczni i rzutni. „Lekkoatleci przejawiali minimalną działalność. Trenują na kilka dni przed i po zawodach. Winę za to ponosi sekcyjny, który nie potrafi skoordynować pracy. W sekcji brak jest również kolców i dresów” – tak w „Przeglądzie Sportowym” sytuację w kieleckiej Spójni (wcześniej Tęczy) opisywał „Jan Fran, korespondent terenowy”. To Jan Frandofert, czołowy kielecki lekkoatleta w latach poprzednich, który także zrezygnował ze startów w zawodach.

Adam Borchólski na stadionie w Kielcach w 1950 roku …

Tych nie było za wiele. „Życie Radomskie” wytknęło Kieleckiemu OZLA, że zdobył się na zorganizowanie tylko trzech imprez, wszystkie w stolicy województwa. Miały niewielką frekwencję. W mistrzostwach okręgu juniorów na starcie stanęło zaledwie 25 zawodników. O tytuły mistrzowskie w kategorii seniorów rywalizowało jeszcze mniej – 22. Nie przyjechali lekkoatleci radomscy, nie rozegrano niektórych konkurencji, jak biegi na 200 i 800 m czy skok o tyczce. Odnotujmy, że cztery tytuły mistrzowskie zdobył Bogdan Winiarski ze skarżyskiej Stali: w kuli (11,31), dysku (38,35), oszczepie (40,02) i skoku wzwyż (1,57), a trzy jego przyszła żona, 14-letnia wówczas Apolonia Krzemińska z Ogniwa Skarżysko (9,0 na 60 m, 1,16 w skoku wzwyż i 3,91 w dal). Pozostali mistrzowie okręgu: Wiesława Kubisa ze Stali Skarżysko (7,81 w kuli), Strawiński ze Stali Kielce (12,4 na 100 m), Mieczysław Kaleta ze Spójni Kielce (57,4 na 400 m), Dawidowicz ze Stali Skarżysko (5.08,0 na 1500 m) oraz Stefan Myszka (18,12,8 na 5000 m) i Jerzy Kupiecki  (5,84 w dal) ze Stali Starachowice.

… skoczył o tyczce 2,65 m (archiwum rodzinne)

Organizacja mistrzostw, które odbyły się 24 września, pozostawała wiele do życzenia. „Skocznie i rzutnie zaniedbane, na skoczni ani łopaty, ani grabi. Sędziowie mierzyli skok w dal przy pomocy dwóch drewnianych dranek, a rzuty mierzone były sznurkiem, który z kolei mierzony był dranką. Przy kuli nie było progu, przy oszczepie łaty, nie wyznaczono promieni rzutów. Tak to była antypropaganda lekkiej atletyki” – zanotował w Kronice Granatu Skarżysko Bogdan Winiarski.

Największymi zawodami w Kielcach były mistrzostwa zrzeszeń sportowych rozegrane 3 września. Startowało w nich 113 zawodników, m.in. z Kielc, Pionek, Radomia, Sandomierza, Skarżyska, Starachowic i należącej jeszcze do województwa kieleckiego Częstochowy. Stały na znacznie wyższym poziomie niż mistrzostwa okręgu, choć i w tym przypadku nie obyło się bez problemów organizacyjnych. Konkurs skoku o tyczce zakończono na wysokości 2,70 m, ponieważ po raz czwarty złamała się zbijana gwoździami poprzeczka.

Dobre oceny za organizację zawodów otrzymywało Skarżysko. Rozegrano w tym mieście m.in. mistrzostwa wojewódzkie zrzeszenia Stal (1 października) oraz mecz pomiędzy reprezentacją województwa Stali i Budowlanych z Lublina (22 października). Na stadionie skarżyskiej Stali bieżnia miała jednak tylko 383 m długości i wyników w biegach okrężnych nie można uznać za wiarygodne.

Z informacji prasowych wynika, że praktycznie każde zawody w 1950 roku cieszyły się dużym zainteresowaniem publiczności. Mistrzostwa zrzeszeń w Kielcach, według „Słowa Ludu”, obserwowało 5 tys. widzów. 3 tys. miało ich być na mistrzostwach Stali w Skarżysku, a na 1-majowych zawodach w tym mieście aż 6 tys. Nawet jeśli te liczby są zawyżone i widzów było o połowę mniej, to z dzisiejszej perspektywy i tak frekwencja imponująca.

Odnotujmy, że w 1950 roku prócz „obowiązkowych” i propagandowych Biegów Narodowych odbyły się także inne biegi przełajowe i uliczne. 2 kwietnia w Kielcach o puchar „Słowa Ludu” rywalizowało 288 biegaczy. Na 500 m kobiet najlepsza była Grabowiecka z Liceum Królowej Jadwigi, w biegu mężczyzn na 3 km zwyciężył Zygmunt Miernik ze Skarżyska. Ten sam zawodnik wygrał także bieg na 3,5 km w Radomiu. W zorganizowanym w tym mieście z okazji Dni Morza biegu na 1,5 km pierwszy był Ryszard Sikorski z LZS Białobrzegi.