Granat Skarżysko stracił prymat, Budowlani Kielce liderem. Rok 1965

16 października 2017 Posted in  historia

Najwięcej laurów dla lekkiej atletyki na Kielecczyźnie w 1965 roku zdobyli juniorzy. Pięciokrotnie stawali na podium mistrzostw Polski, występowali też w biało-czerwonych barwach w trzech meczach międzypaństwowych w tej kategorii wiekowej.

Rok 1965 przyniósł również zmianę na pozycji lidera w województwie – Granat Skarżysko w drużynowych zawodach przegrał po raz pierwszy w bezpośrednim pojedynku z kieleckimi Budowlanymi. Kibice w Kielcach mieli okazję oglądać zawody z udziałem medalistów olimpijskich, a na koniec sezonu zwycięski mecz swoich lekkoatletów z drużyną ze słowackiej Bańskiej Bystrzycy.

Janusz Kaus (z lewej) kończy zwycięsko sztafetę Budowlanych 4×400 m w meczu ze Slavią

Jeśli chodzi o indywidualne osiągnięcia zawodników Kielecczyzny, to w 1965 roku zdobyli w sumie sześć medali mistrzostw Polski. Pierwsze dwa 11 kwietnia w biegach przełajowych w Sopocie. Wicemistrzynią na 1,5 km seniorek została Henryka Jóźwik z Budowlanych, a Krystyna Łukasik z KSZO Ostrowiec wywalczyła trzecie miejsce na 1,2 km juniorek. Wyróżniła się też Wiesława Sokołowska z Broni Radom, która zajęła dziewiątą lokatę w biegu na 800 m młodziczek. W punktacji wojewódzkiej mistrzostw Kielce uplasowały się na trzecim miejscu wśród kobiet. Nie popisali się mężczyźni, którzy nie zdobyli ani punktu.

10-11 lipca na mistrzostwach Polski juniorów w Warszawie reprezentanci Kielecczyzny odnieśli największy sukces w dotychczasowej historii startów w tej imprezie. Rewelacją byli oszczepnicy Budowlanych, którzy zajęli dwa pierwsze miejsca w tej konkurencji. Mistrzem został Ryszard Kuzka z rezultatem 63,30 m, a wicemistrzem Andrzej Kowalczyk – 62,71. Kolejny junior Budowlanych Janusz Kaus wywalczył tytuł wicemistrzowski w biegu na 1500 m z czasem 3.58,2. Wicemistrzynią Polski na 600 m z wynikiem 1.37,0 została również Krystyna Łukasik z KSZO.

Marian Raczkowski z Budowlanych Kielce

Blisko podium w rzucie młotem był Andrzej Mirkowski z MKS Skarżysko, który zajął piątą lokatę z wynikiem 50,82 m (w eliminacjach miał 52,30 m). Na szóstych miejscach uplasowali się biegacze Budowlanych Andrzej Suskiewicz (1.58,1 na 800 m) i Marian Raczkowski (4.29,5 na 1500 m z przeszkodami). Ponadto siódmy w pchnięciu kulą był Zbigniew Parszewski z Granatu z rezultatem 15,36 m, a na 9-10. pozycji został sklasyfikowany Lech Chyła z Radomiaka (2.00,2 na 800 m). W punktacji klubowej zawodów juniorzy Budowlanych zajęli siódmą pozycję.

W mistrzostwach Polski seniorów w połowie sierpnia w Szczecinie o medal walczyła Henryka Jóźwik w biegu na 800 m. Zajęła ostatecznie czwarte miejsce z czasem 2.12,4, takim samym jak trzecia na mecie Maria Mróz z Budowlanych Bydgoszcz. W zawodach startowali też czołowi juniorzy. Najlepiej spisała się Krystyna Łukasik, która była ósma na 800 m (2.16,0). Ryszard Kuzka został sklasyfikowany na 14. pozycji w oszczepie (63,84). Punktowanej lokaty nie zdołał też wywalczyć Janusz Kaus, choć ustanowił rekord województwa na 800 m 1.54,1.

19-letni biegacz Budowlanych tydzień przed mistrzostwami zadebiutował w reprezentacji Polski juniorów we Francji w trójmeczu z gospodarzami i Włochami. Z czasem 3.55,9 na 1500 m zajął czwarte miejsce, najlepsze z Polaków. W trójmeczu polskich juniorów z Jugosławią i Rumunią 21-22 sierpnia w Poznaniu wystąpiło już troje lekkoatletów z Kielecczyzny. Najlepiej wypadł Ryszard Kuzka, który był drugi w rzucie oszczepem z rekordem okręgu 67,81 m. Janusz Kaus tym razem finiszował na trzeciej pozycji na 1500 m (3.52,7), a Krystyna Łukasik na czwartej na 800 m (2.15,5). Ta trójka startowała też na początku września w meczu z NRD w Mielcu, odnosząc dwa zwycięstwa. Łukasik wygrała bieg na 600 m, bijąc rekord Polski czasem 1.34,6, a ponadto była trzecia na 400 m (59,1). Kuzka nie miał sobie równych w oszczepie, zwyciężając z rezultatem 62,97 m. Słabiej tym razem spisał się Kaus, zajmując czwartą lokatę na 1500 m (4.05,9).

Danuta Banasiak (z prawej) i Apolonia Winiarska

W klubowej rywalizacji Budowlani odebrali w 1965 roku prymat Granatowi, który dominował w województwie od początku lat 50. (na początku pod nazwą Stal Skarżysko). Kielecki klub już w 1964 roku świętował awans do II ligi. Wprawdzie po weryfikacji decydujących o awansie zawodów w Kielcach spadł z drugiego na trzecie miejsce, które tego nie gwarantowało, ale w końcu został zakwalifikowany do drugoligowych rozgrywek. Co ciekawe, Granat również.

22-23 maja w Łodzi doszło do pojedynku obu klubów z Kielecczyzny. Jak informowało „Słowo Ludu”, jego zwycięzca pozostawał w II lidze, a pokonany wracał do ligi okręgowej. W Kielcach i Skarżysku ogłoszono mobilizację. Granat z Czarnych Radom pozyskał wszechstronną Danutę Banasiak i biegacza Andrzeja Jaśkiewicza, a z KSZO biegacza Bogusława Mierzejewskiego i młociarza Kazimierza Kunata, który po kilkuletniej przerwie wrócił na rzutnię. Skarżyski klub miała również wzmocnić miotaczka Lucyna Charkiewicz, ale na jej zwolnienie i przejście do rywala przed zawodami w Łodzi nie zgodzili się Budowlani, którzy z kolei pozyskali m.in. miotaczkę Lidię Interewicz z Radomiaka, miotacza i wieloboistę Jana Sadkowskiego z KSZO oraz sprinterów Adama Salwerowicza ze Staru Starachowice i Kazimierza Kossowskiego z Czarnych.

Walka była bardzo zacięta. Kielecki klub zdobył 42.073 pkt, wyprzedzając Granat różnicą zaledwie 275 pkt. Bogdan Winiarski w kronice sekcji klubu ze Skarżyska pierwszą bezpośrednią porażkę na boisku z Budowlanymi tłumaczy m.in. słabą postawą czołowego zawodnika Franciszka Drewnianego, który wystartował w 6-boju. „Jego pierwszy wynik to 14,5 na 100 m, 5,73 w dal, ale widać było, że go energia (hamowana) rozpiera. 5,73 skoczył z truchtu. To jest bardzo ciemna sprawa, ale nie do udowodnienia” – zanotował. Drewniany tłumaczył słabe wyniki kontuzją.

Obydwa kluby województwa kieleckiego walczyły ze sobą w cieniu silniejszych rywali. Zawody wygrał Start Lublin (45.829), przed łódzkim Społem (44.325) i Widzewem (42.296).

Zdobysław Stradowski był rekordzistą Polski w biegu na 200 m przez płotki

W drugim rzucie II ligi Budowlani rywalizowali 5-6 czerwca w Krakowie z pierwszoligowym AZS oraz Wisłą, Cracovią i Wawelem. Przed tym występem klub wzmocnili miotacze Danuta Fulara i Józef Glibowski z KSZO. Do Kielc wrócił też Zdobysław Stradowski, który przez 10 lat startował w barwach klubów krakowskich i należał do czołówki krajowej płotkarzy oraz dziesięcioboistów. Daleki był od życiowej formy, ale i tak miał udział w tym, że Budowlani zdobyli blisko 4,8 tys. punktów więcej niż w Łodzi. Poprawili dzięki temu wyraźnie swój ligowy bilans, choć ulegli krakowskim drużynom.

Pokonany w Łodzi Granat nie wrócił do ligi okręgowej, lecz zakwalifikowany został do zawodów o awans do II ligi. W ich pierwszym etapie, rozegranym w czerwcu w Skarżysku, zajął drugie miejsce za Startem Łódź. Ten klub wygrał również decydujące o awansie zawody na początku października w Łodzi. Na drugiej pozycji uplasowało się Podlasie Białystok, a Granat na trzecim, nie dającym awansu.

Budowlani w tym samym czasie byli organizatorami drugoligowych zawodów w Kielcach. Ich gwiazdą była Ewa Kłobukowska z warszawskiej Skry, złota medalistka olimpijska z Tokio w sztafecie 4×100 m, brązowa na 100 m oraz rekordzistka świata na tym dystansie (11,1 w 1965 r.). Na bieżni stadionu Błękitnych, której stan pozostawiał wiele do życzenia, również uzyskała światowej klasy rezultaty – 11,3 s na 100 i 23,6 s na 200 m. 3 tys. widzów podziwiało, jak odrobiła kilkanaście metrów straty na ostatniej zmianie sztafety 4×100 m, wyprowadzając Skrę na pierwsze miejsce.

Stołeczny klub wygrał kieleckie zawody z dorobkiem 51.983 pkt. Budowlani, w barwach których wystartowali m.in. pozyskana z MKS Ostrowiec sprinterka Lidia Rogowska oraz długodystansowiec Edmund Kibil z Pronitu Pionki, zajęli drugie miejsce z także bardzo dobrym wynikiem 50.755 pkt. Wyprzedzili Stal Mielec (49.052) oraz słabiutkie Orlęta Dęblin (33.612).

Ewa Kłobukowska nie była jedyną gwiazdą światowej lekkiej atletyki, która startowała w 1965 roku w Kielcach. 9 maja na mityngu z okazji Dnia Budowlanych 4 tys. kibiców oklaskiwało m.in. Józefa Schmidta z Górnika Zabrze, dwukrotnego mistrza olimpijskiego i rekordzistę świata w trójskoku. Nie wystąpił w swojej koronnej konkurencji, ale w skoku w dal, wygrywając rezultatem 7,20 m. Utrzymujący się nadal w ścisłej światowej czołówce Janusz Sidło z warszawskiej Sparty po raz drugi w Kielcach i po raz 67. w karierze rzucił oszczepem ponad 80 m – 81,01.

Mistrzynię olimpijską i rekordzistkę świata sprzed wojny Stanisławę Walasiewicz po raz kolejny podziwiano na zawodach w Radomiu-Wacynie. W wieku 54 lat przebiegła 60 m w 8,8 s!

Kibice w Kielcach na zakończenie sezonu mieli okazję oglądać 9-10 października międzynarodowy mecz pomiędzy Budowlanymi a Slavią Bańska Bystrzyca. Gospodarze nie byli zbyt gościnni i zdecydowanie wygrali zarówno w punktacji kobiet (58:36), jak i mężczyzn (102:82). W kieleckim zespole wystąpiła Mirosława Sałacińska, która po studiach w Krakowie i startach w tamtejszym AZS przeprowadziła się do Kielc wraz z przyszłym mężem i trenerem Edmundem Sarną (obydwoje na zdjęciu niżej). Podczas tych zawodów ustanowiła rekord życiowy w skoku w dal wynikiem 6,16 m. Wygrała też zdecydowanie bieg na 100 m (11,9) i skok wzwyż (1,50) oraz przyczyniła do zwycięstwa kieleckiej sztafety 4×100 m (51,6).

Mirosława Sałacińska przybyła do Kielc z trenerem i przyszłym mężem Edmundem Sarną

W rozegranym tydzień później spotkaniu w Bańskiej Bystrzycy Budowlani zmierzyli się ze Slavią wzmocnioną lekkoatletami z silniejszej Dukli. Kobiety wygrały ponownie zdecydowanie (53:31), ale mężczyźni ulegli gospodarzom (84:94). W łącznej punktacji kielecki zespół zwyciężył 137:125. Po dwa zwycięstwa dla niego odnieśli Mirosława Sałacińska (12,3 na 100 m i 5,99 w dal), Adam Salwerowicz (10,8 na 100 m i 22,7 na 200 m) oraz Andrzej Plenkiewicz (7,40 w dal i 14,36 w trójskoku). Ten ostatni, który jako junior zaczynał karierę w Radomce, był jeszcze zawodnikiem AZS Warszawa. Do Budowlanych przejdzie w 1967 roku. Od sezonu 1966 wzmocni kielecki klub biegacz Ignacy Tokarz, startujący do tej pory w krakowskim AZS. W Bańskiej Bystrzycy był drugi na 1500 m (4.11,5).

Nie zabrakło też w 1965 roku meczów międzyokręgowych. Reprezentacja Kielecczyzny w rozegranym 24-25 lipca  trójmeczu w Kielcach zajęła drugie miejsce z 204 pkt – za Białymstokiem (223) i przed Lublinem (167). We wrześniowym trójmeczu juniorów w Białymstoku wygrały zdecydowanie Kielce (240), wyprzedzając Lublin (189) i gospodarzy (176). Także młodzicy z Kielecczyzny byli najlepsi w trójmeczu w Lublinie. Zdobyli 163 pkt, pokonując wyraźnie Białystok (129) i gospodarzy (126).

Mistrzostwa okręgu w biegach przełajowych rozegrano 28 marca w Denkowie, dzielnicy Ostrowca Świętokrzyskiego. Także na stadionie w Ostrowcu o mistrzowskie tytuły walczyli 12-13 czerwca juniorzy. Skarżysko było natomiast 3-4 lipca gospodarzem jubileuszowych 20. mistrzostw okręgu seniorów, mistrzostw młodzików (19 września) oraz wieloboistów (16-17 października).

Jeśli chodzi od drużynowe mistrzostwa okręgu, to oczywiście najlepsi w 1965 roku byli występujący w II lidze Budowlani Kielce. Granat Skarżysko, który nie zdołał wywalczyć awansu do II ligi, został sklasyfikowany na pierwszym miejscu w lidze okręgowej. Kolejne lokaty z dużą stratą zajęły: 2. KSZO Ostrowiec, 3. LZS Łysica Kielce, 4. LZS Radomka Radom, 5. Czarni Radom, 6. Pronit Pionki. W klasie A zwyciężył Radomiak Radom, wyprzedzając Wisłę Sandomierz, Star Starachowice, Broń Radom, LZS Wągląnkę Opoczno i LZS Sandomierzankę Sandomierz.

Teresa Zasucha z Łysicy Kielce

W 1965 roku żaden z lekkoatletów Kielecczyzny nie znalazł się w setkach najlepszych na świecie w poszczególnych konkurencjach. W pierwszej dziesiątce w Polsce uplasowała się tylko Henryka Jóźwik, która z wynikiem 2.12,6 była szósta na 800 m. W drugiej zostały sklasyfikowane Krystyna Łukasik (11. na 800 m) i Stanisława Stępniewska z Łysogór (18. w 5-boju). Wyniki dające miejsca w trzeciej dziesiątce uzyskały Jóźwik i Łukasik na 400 m oraz Lucyna Charkiewicz w dysku, w czwartej Stępniewska (w dal), a w piątej Teresa Koruba i Wanda Rzepecka z Łysicy (kula), Danuta Fulara (dysk) i Pelagia Soboń z Łysicy (oszczep).

Jeśli chodzi o mężczyzn, to najwyższą 16. lokatę zajął Józef Glibowski w rzucie młotem. W trzeciej dziesiątce uplasowali się Janusz Kaus (1000 m), Ryszard Kuzka (oszczep) i Bogdan Borys z Granatu (10-bój), w czwartej Kaus (1500 m), Franciszek Drewniany (400 m ppł), Zbigniew Parszewski z Granatu (kula), dwukrotnie Jan Sadkowski z Budowlanych (dysk i 10-bój) oraz sztafety 4×400 m Budowlanych i Granatu, a w piątej Jan Krawczyk z Budowlanych (1500 m z przeszkodami), Karol Ćwieluch z Granatu (wzwyż), Borys (tyczka), Andrzej Kowalczyk z Budowlanych (oszczep) i sztafeta 4×100 m Budowlanych.

Pod względem rekordów rok 1965 nie był zbyt bogaty. Za największe osiągnięcie należy uznać wspomniany już rekord Polski juniorek ustanowiony przez Krystynę Łukasik. Rekordowe wyniki w okręgu kobiety uzyskały tylko w trzech konkurencjach. W skoku wzwyż najpierw wyrównała rekord 1,47 m z 1964 roku Danuta Banasiak, potem poprawiła o 1 cm Stanisława Stępniewska, która została też nową rekordzistką w 5-boju. Trzykrotnie najlepszy wynik w okręgu poprawiała sztafeta 4×100 m Łysicy Kielce. Ponadto jej uczestniczka Teresa Zasucha wyrównała rekord na 100 m.

Lepszym dorobkiem mogą się pochwalić mężczyźni. Janusz Kaus ustanowił rekordy w biegach na 800 i 1000 m, Jan Krawczyk na 5000 m i 1500 m z przeszkodami, a Franciszek Łachwa z Łysicy na 10 000 m. Rekord w rzucie oszczepem pobił najpierw Andrzej Kowalczyk, a potem Ryszard Kuzka. Rekordowe rezultaty uzyskiwały również sztafety – Budowlanych na 4×100 m, Granatu, a później Budowlanych na 4×400 m. Wyrównał rekord na 100 m Adam Salwerowicz.

Tadeusz Gromski, prezes Kieleckiego OZLA

Wraz z tym, że lekkoatleci Budowlanych zdobyli prymat w województwie, nastąpiła też ofensywa kieleckich działaczy. W marcu na walnym zebraniu sprawozdawczo-wyborczym Okręgowego Związku Lekkiej Atletyki wystąpili o przeniesienie siedziby organizacji ze Skarżyska do Kielc. Gdy sprzeciwili się temu działacze Granatu, KSZO i LZS, wniosek został wycofany. Prezesem OZLA wybrano Tadeusza Gromskiego ze Skarżyska, nauczyciela matematyki w technikum elektrycznym, sędziego międzynarodowego oraz dotychczasowego wiceprezesa. Temu zasłużonemu działaczowi zawdzięczamy m.in. bardzo dobrze opracowane zestawienia najlepszych wyników lekkoatletów Kielecczyzny od połowy lat 50. do początku lat 70., które są podstawą zamieszczanych przez nas tabel.

Wiceprezesami OZLA zostali Stanisław Iwański z Radomia i Marian Śliwiński z Ostrowca, sekretarzem zarządu Mieczysław Filipowski, a skarbnikiem Władysława Czerwonka (obaj ze Skarżyska). Do zarządu OZLA weszli też: Stefan Czekała i Piotr Detko z Kielc, Zdzisław Furmanek z Bliżyna, Jerzy Korwin-Kijuć i Tadeusz Machnio z Radomia oraz Czesław Zemsta z Kielc, a ponadto Henryk Zygmuntowicz jako przewodniczący okręgowej komisji sędziów i Bogdan Winiarski jako przewodniczący okręgowej rady trenerów (obaj ze Skarżyska).

.