Dwa centymetry od złota i halowy rekord Polski Mirosławy Sarny. Rok 1970

5 marca 2018 Posted in  historia

To był kolejny bardzo dobry rok Mirosławy Sarny, choć przez większą część sezonu letniego pauzowała z powodu kontuzji. Podczas I Halowych Mistrzostw Europy 14-15 marca w Wiedniu udowodniła, że zdobyty pół roku wcześniej na stadionie w Atenach tytuł mistrzyni Starego Kontynentu nie był dziełem przypadku. Zawodniczka Budowlanych Kielce prowadziła po pięciu kolejkach konkursu skoku w dal z wynikiem 6,54 m. W ostatniej o 2 cm wyprzedziła ją złota medalistka olimpijska z Meksyku i rekordzistka świata Viorica Viscopoleanu z Rumunii, a o 1 cm Heide Rosendahl z RFN, późniejsza mistrzyni igrzysk w Monachium.

Sztafeta polska 4×100 m uzyskała w 1970 r. najlepszy czas na świecie. Od lewej Helena Kerner, Mirosława Sarna, Danuta Jędrejek i Urszula Jóźwik

W wiedeńskiej Stadthalle kielczanka była w życiowej formie. Wspomnianym rezultatem 6,54 m, który dał jej brązowy medal, ustanowiła nieoficjalny halowy rekord Polski (oficjalnych wówczas nie notowano). W niezwykle wyrównanym konkursie jeszcze dwukrotnie skoczyła 6,51 m, czyli 2 cm dalej od swojego najlepszego wyniku ze stadionu.

Mirosława Sarna znakomicie wypadła także w biegu na 60 m. W półfinale uzyskała czas 7,5 s (zaookrąglony rezultat przy pomiarze elektrycznym), awansując do decydującej o medalach rozgrywki. Zajęła w niej piątą lokatę z wynikiem 7,6 s, do podium zabrakło 0,1 s. Mistrzynią Europy została Renate Meissner-Stecher z NRD, późniejsza mistrzyni olimpijska z Monachium na 100 m i 200 m. Co ciekawe, kielczanka wyprzedziła w finale Annegret Irrgang z RFN, która już pod nazwiskiem Richter zdobędzie złoty medal na 100 m na kolejnych igrzyskach w Montrealu w 1976 roku.

Tak wspaniałe osiągnięcia w hali zapowiadały rekordowy dla Mirosławy Sarny sezon letni. Niestety, kontuzja na kilka miesięcy wyeliminowała ją w ogóle ze startów, a w skoku w dal aż do 1972 roku. W 1970 skupiła się wyłącznie na biegach sprinterskich, w których z powodzeniem reprezentowała barwy Polski i uzyskiwała wyniki liczące się w Europie.

Po raz pierwszy po dłuższej przerwie w biało-czerwonych barwach wystąpiła 12 września w przegranym przez Polki (65:70) meczu z Wielką Brytanią. Pobiegła w sztafecie 4×100 m, która uzyskała czas 45,2 s i o 0,1 s uległa Brytyjkom. W trójmeczu z NRD i ZSRR 26-27 września w Erfurcie pobiegła już trzykrotnie. Na 100 m zajęła piątą lokatę z czasem 11,6 s, na 200 m ustanowiła rekord życiowy 23,5 s i była trzecia. Miała też udział w sensacyjnym zwycięstwie polskiej sztafety 4×100 m, która uzyskała najlepszy w 1970 roku rezultat na świecie 43,7 s. Partnerkami Mirosławy Sarny były: Urszula Jóźwik z Gwardii Olsztyn, Danuta Jędrejek ze Startu Lublin i Helena Kerner z Górnika Zabrze.

Maria Grzegolec-Papka

W mistrzostwach Polski seniorów 6-9 sierpnia w Warszawie najlepsza lekkoatletka Kielecczyzny nie startowała. Bardzo dobrze wypadła w nich Maria Grzegolec-Papka, która po przejściu z LZS do Budowlanych wyraźnie poprawiła swoje wyniki i awansowała do krajowej czołówki. W eliminacjach pobiegła 100 m w 11,9 s, ale to nie wystarczyło do awansu do finału. Natomiast na 200 m zakwalifikowała się do biegu finałowego, w którym zajęła wysoką piątą pozycję z czasem 24,7 s.

Jedyny w 1970 roku medal dla Kielecczyzny zdobyła w rozegranych pod koniec sierpnia w Chorzowie mistrzostwach Polski juniorów Alicja Kołda. 17-letnia zawodniczka Granatu Skarżysko zajęłą trzecie miejsce w skoku w dal z rezultatem 5,82 m. Szósty w biegu na 5000 m podczas tej imprezy był Józef Jankowski z Radomiaka z czasem 15.17,0

Ten zawodnik zajął najwyższą z reprezentantów Kielecczyzny lokatę w przełajowych mistrzostwach naszego kraju 19 kwietnia w Sanoku, zajmując piątą lokatę w biegu na 2,5 km juniorów. Najlepiej w historii startów w mistrzostwach na przełaj wypadli seniorzy z Kielecczyzny. Janusz Kaus, który po służbie wojskowej i reprezentowaniu Legii oraz Lotnika Warszawa powrócił do Budowlanych, zajął wysokie ósme miejsce na 4 km. W biegu na 10 km Edmund Kibil z Radomiaka uplasował się na 12. pozycji.

Janusz Kaus w 1970 roku największe sukcesy odnosił w biegach ulicznych. W kwietniu podczas silnie obsadzonych ogólnopolskich Biegów Walterowskich w Radomiu był najlepszy na 5 km, a w małym maratonie na 25 km w Namysłowie wywalczył trzecie miejsce. Także trzeci był w biegu na ok. 20 km „O Wielką Nagrodę Festiwalu Opolskiego” pod koniec czerwca, a na początku sierpnia czwarty w „maratonie rzeszowskim” na ok. 28 km.

Janusz Kaus, najlepszy biegacz Kielecczyzny w 1970 roku

Biegacz Budowlanych awansował też do krajowej czołówki maratończyków. W czerwcu uplasował się na 15. pozycji w międzynarodowym maratonie w Cedyni, będąc na mecie trzecim z Polaków. Startował też dwukrotnie w biegach na dystansie 42 km 195 m w ówczesnej Czechosłowacji. We wrześniu w maratonie w Pradze zajął 12. lokatę z czasem 2:39.18. 4 października w Koszycach pobiegł jeszcze szybciej – 2:30.00,1. Dało mu to 44. miejsce wśród ponad 300 maratończyków z kilkunastu krajów.

Międzynarodowe sukcesy odnosiła też juniorka Alicja Kołda. W sierpniu podczas zawodów Nadziei Olimpijskich w rumuńskim Cimpulung Muscel wywalczyła piątą pozycję w skoku w dal z rezultatem 5,82 m. W reprezentacji Polski juniorek zadebiutowała w lipcu, w zwycięskim meczu z rówieśniczkami z Węgier w Warszawie. Wygrała swoją koronną konkurencję wynikiem 5,83. Startowała też we wrześniu w trójmeczu z NRD i Rumunią w Regis Breitingen, gdzie była skoczyła 5,67 i była piąta. Polskie juniorki przegrały z Niemkami, a pokonały Rumunki.

W warszawskim meczu juniorów z Węgrami, wygranym przez Polskę także w konkurencjach męskich, startowali ponadto biegacze Radomiaka. Obydwaj zajęli jednak ostatnie czwarte miejsca – Józef Jankowski na 2000 m z przeszkodami (6.13,4), a Henryk Witkowski na 3000 m (9.37,6).

17-letni Przemysław Tomaszewski z Pronitu Pionki 30 maja 1970 r. w Ostrowcu skoczył w dal 7,02 m

Na uwagę zasługiwały także osiągnięcia najmłodszych lekkoatletów Kielecczyzny w V Ogólnopolskich Igrzyskach Młodzieży Szkolnej, rozgrywanych w lipcu w Szczecinie. Ryszard Gałda z kieleckich Budowlanych zajął drugie miejsce w biegu na 110 m przez płotki z czasem 16,5 s, a Andrzej Przybyło z Końskich, także reprezentujący Budowlanych, był trzeci na 1000 m z wynikiem 2.40,8. Były to nieoficjalne mistrzostwa Polski zawodników do lat 15. W niektórych publikacjach nazywane są mistrzostwami młodzików, ale to nie jest uprawnione określenie, ponieważ dla tej kategorii wiekowej w 1970 roku w Polsce obowiązywał limit wieku 16 lat dla dziewcząt i 17 lat dla chłopców.

Godny podkreślenia jest jeszcze jeden sukces w ogólnopolskiej rywalizacji najmłodszych. Otóż Szkoła Podstawowa z Bliżyna (wówczas powiat kielecki, obecnie skarżyski) zajęła trzecie miejsce w finale krajowym czwórboju o Puchar „Świata Młodych”. Zawody te, w których najmłodsi biegali, skakali wzwyż i w dal oraz rzucali piłeczką palantową, cieszyły się dużą popularnością i brała w nich udział większość szkół podstawowych w Polsce.

Jeśli chodzi o klubową rywalizację, to Budowlani Kielce utrzymali drużynowy prymat w okręgu. Nie zdołali się jednak utrzymać II lidze. 30-31 maja na zawodach w Rzeszowie, które decydowały o wyłonieniu klubów walczących o awans do I ligi, zajęli w swojej grupie ostatnią ósmą lokatę. Także na ostatnim miejscu zakończyli 10-11 października zawody w Kielcach, decydujące o utrzymaniu w drugoligowych szeregach. Zwyciężyła w nich Spójnia Warszawa, przed Podlasiem Białystok, Resovią Rzeszów, OKS Otwock, AZS Śląsk Katowice, Cracovią Kraków, Stalą Mielec i Budowlanymi. Trzy ostatnie kluby zostały zdegradowane.

W lidze okręgowej pod koniec maja w Ostrowcu najlepsi okazali się gospodarze z KSZO, przed Granatem Skarżysko, Radomiakiem, MKS Pionki, Pronitem Pionki i LZS Kielce. Później kolejność zweryfikowano, przyznając pierwszą pozycję Granatowi. Jednak to klub z Ostrowca wystartował po raz pierwszy w zawodach o wejście do II ligi, których był gospodarzem10-11 października.

Henryk Tyryłło w zwycięskim biegu na stadionie w Ostrowcu

Do KSZO w 1970 roku przeszedł z Wawelu Kraków liczący się w kraju średniodystansowiec Henryk Tyryłło, a także najlepszy sprinter Kielecczyzny Andrzej Podeszwa, wychowanek ostrowieckiego MKS. Po służbie wojskowej i reprezentowaniu Wawelu powrócił też do Ostrowca wszechstronny Kazimierz Litwiński.

Ostrowczanie nie byli bez szans na awans do II ligi, po pierwszym dniu zawodów prowadzili, ale później spadli na trzecie miejsce. Zwyciężył Hutnik Nowa Huta z (222,5 pkt), przed Piastem Gliwice (211). Te dwa kluby wywalczyły awans. Lekkoatleci KSZO zdobyli 190 pkt, wyprzedzając ROW Rybnik, LZS Rzeszów, LZS Lublin, Tarnovię Tarnów i Chemika Kędzierzyn.

Drugoligowe zawody w Kielcach i te o awans do II ligi w Ostrowcu były najpoważniejszymi imprezami w 1970 roku na Kielecczyźnie. Na kieleckim stadionie Błękitnych rywalizację lekkoatletów oglądało 3 tys. widzów. Byli m.in. świadkami szybkich biegów Mirosławy Sarny (11,5 s na 100 m) i Elżbiety Skowrońskiej (później Katolik) ze Spójni Warszawa (54,4 s na 400 m), a także Jana Balachowskiego z Cracovii (10,4 s na 100 m). Rzut oszczepem wygrał Janusz Sidło ze Spójni rezultatem 72,40 m.

Dalej od najbardziej utytułowanego polskiego oszczepnika na zawodach o wejście do II ligi w Ostrowcu rzucił Czesław Borodziej z LZS Lublin – 75,50 m. Najlepszy rezultat na stadionie KSZO uzyskała w oszczepie pań Ewa Gryziecka z Piasta – 58,70 m.

Mieliśmy też w Kielcach zawody międzynarodowe – 8 września z udziałem grupy lekkoatletów z Budapesztu. Mirosława Sarna przebiegła 100 m w 11,8 s, a 200 m w 24,1 s. Drugie miejsca w obu biegach zajęła Maria Grzegolec-Papka (11,9 i 24,7), a trzecie Węgierka Encsine (11,9 i 25,2). Najlepszą w ekipie gości znad Dunaju była miotaczka Racz, która rzuciła dyskiem 49,58 m i pchnęła kulą 13,06 m.

Rozegrane w 1970 roku mecze międzyokręgowe nie przyniosły sukcesu lekkoatletom Kielecczyzny. Juniorzy w trójmeczu z rówieśnikami z Mazowsza i Ziemi Łódzkiej 21 czerwca w Tomaszowie Mazowieckim zajęli ostatnie miejsce. Młodzicy 13 września w Ostrowcu przegrali z Mazowszem 123:127.

W rywalizacji między miastami 2 maja w trójmeczu w Skarżysku zwyciężyły Puławy, przed Ostrowcem i gospodarzami. 28 maja w Częstochowie reprezentacja Radomia zajęła trzecie miejsce, ulegając gospodarzom i drużynie Piotrkowa Trybunalskiego, a wyprzedzając Tomaszów Mazowiecki.

Zofia Barczewska z LZS Kielce na prowadzeniu biegu na 100 m przez płotki

Na stadionie KSZO odbyły się w 1970 roku mistrzostwa okręgu we wszystkich kategoriach wiekowych, a także w wielobojach. Seniorzy i juniorzy rozgrywali swoje wspólnie 6-7 czerwca, młodzicy 26-27 września, a wieloboiści 5-6 września.

Jeśli chodzi o rekordy okręgu, to panie poprawiły je w czterech konkurencjach. Mirosława Sarna uczyniła to w biegu na 200 m, miała też znaczny udział w rekordzie sztafety 4×100 m Budowlanych wraz z Grażyną Szablą, Marią Grzegolec-Papką i Anną Szafrańską, a ponadto wyrównała swój rekordowy wynik z 1969 roku na 100 m. Rekordzistkami okręgu zostały też Elżbieta Musiał z LZS Jędrzejów na 1500 m i Teresa Koruba z Budowlanych w pchnięciu kulą.

Andrzej Podeszwa

Więcej rekordów ustanowili panowie. Na 100 i 200 m uczynił to Andrzej Podeszwa, na 800 i 3000 m Henryk Tyryłło, na 10 000 m Edmund Kibil, w maratonie Janusz Kaus, a w 10-boju Kazimierz Litwiński. W skoku o tyczce najpierw Bogdan Borys z Granatu uzyskał w maju rekordowy wynik 4,30 m, potem na mistrzostwach okręgu Jerzy Stokłosiński z Budowlanych skoczył 4,32 m, a Borys ten rekord wyrównał. Startujący na mistrzostwach Polski sprinterzy KSZO Andrzej Kopyra, Jan Nerć, Marek Wielgus i Jerzy Figlewicz tego samego dnia, 9 sierpnia, wyrównali rekordowy rezultat w sztafecie 4×100 m (43,4) i poprawili w sztafecie 4×400 m (3.24,6).

W tabelach światowych znów jako jedyna znalazła się Mirosława Sarna. Czas 23,5 s dał jej 23. miejsce na 200 m, a uzyskane na koniec sezonu 11,5 s na 100 m 42. pozycję. W Polsce na tym pierwszym dystansie była w 1970 roku najlepsza, a na drugim czwarta.

12. lokatę wśród najlepszych polskich skoczkiń w dal zajęła Alicja Kołda. Natomiast Maria Grzegolec-Papka uplasowała się na 13. miejscu na 100 m i na 14. na 200 m. Także 14. była sztafeta 4×100 m Budowlanych. W trzeciej dziesiątce w tabelach krajowych znalazły się Barbara Czubaj z KSZO na 800 m, Elżbieta Musiał na 1500 m i Teresa Koruba w kuli, a w czwartej Czubaj na 200 m i 400 m oraz Grzegolec-Papka na 400 m.

Wśród mężczyzn najwyższą ósmą pozycję zajął Janusz Kaus w maratonie. Na początku trzeciej dziesiątki plasowali się Kazimierz Litwiński w 10-boju i Adam Taras z Granatu w rzucie dyskiem. Także w trzeciej dziesiętce znaleźli się Edmund Kibil i Andrzej Jaśkiewicz z Radomiaka w maratonie, w czwartej Henryk Tyryłło na 1500 m, Jerzy Stokłosiński i Bogdan Borys w tyczce, a w piątej Andrzej Podeszwa na 100 m, Tyryłło na 800 m, Kibil na 10 000 m, Litwiński na 400 m ppł, Robert Czekaj z Budowlanych w tyczce, Taras w kuli i Andrzej Kowalczyk z Budowlanych w oszczepie.

Mirosława Sarna wygrała plebiscyt „Słowa Ludu” na najlepszych sportowców województwa kieleckiego w 1970 roku. Było to jej trzecie z rzędu zwycięstwo. W zorganizowanym także przez „SL” plebiscycie na najlepszych sportowców powojennego 25-lecia na Kielecczyźnie uplasowała się na trzeciej pozycji, za utytułowanymi pięściarzami Leszkiem Drogoszem i Kazimierzem Paździorem. Na 14. miejscu znalazła się Henryka Jóźwik, trzykrotna mistrzyni Polski w biegach na 800 m i na przełaj w barwach LZS i Budowlanych Kielce, a na 19. Bogdan Winiarski z Granatu Skarżysko, przez wiele lat czołowy w kraju dyskobol, a w okręgu także tyczkarz, kulomiot, oszczepnik i młociarz.

W 1970 roku Winiarski po 25 latach startów pożegnał się z rzutnią. W ostatnim konkursie, podczas mistrzostw Federacji Stal 4 października w Mielcu, rzucił dyskiem 42,84 m i otrzymał od organizatorów kryształowy puchar na zakończenie kariery.

Bogdan Winiarski po 25 latach startów w 1970 roku pożegnał się z rzutnią

2 maja w Skarżysku po raz ostatni w zawodach lekkoatletycznych wystąpiła Apolonia Winiarska, żona Bogdana. Zaczynała pod panieńskim nazwiskiem Krzemińska w 1950 roku, była jedną z najwszechstronniejszych lekkoatetek Kielecczyzny, mistrzynią Polski w 5-boju w 1963 roku.

Starty na bieżni zakończyła też Henryka Jóźwik, która pod panieńskim nazwiskiem Staneta po raz pierwszy w tabelach najlepszych lekkoatletów Kielecczyzny znalazła się w 1955 roku i utrzymała przez 16 lat, często na pierwszym miejscu.

Rok 1970 przyniósł także istotną zmianę organizacyjną. 8 lutego na nadzwyczajnym zebraniu Kieleckiego Okręgowego Związku Lekkiej Atletyki zdecydowano o przeniesieniu jego siedziby po 13 latach ze Skarżyska-Kamiennej do Kielc. Zmienił się także skład zarządu. Nowym prezesem został Henryk Smalc, dyrektor Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Konserwacji Zabytków, wiceprezesami Marian Śliwiński z Ostrowca, Henryk Zapała z Pionek i Marian Raczkowski z Kielc, sekretarzem Franciszek Łachwa z Jędrzejowa, a skarbnikiem Witold Nitka z Kielc. Do zarządu OZLA weszli ponadto: Tadeusz Gromski ze Skarżyska, Adam Jóźwik i Mieczysław Kaleta z Kielc, Maciej Kuźmiński z Kazimierzy Wielkiej, Władysław Rogala z Pionek, Antoni Romanowski z Radomia oraz Bogdan Winiarski jako przewodniczący rady trenerów i Henryk Zygmuntowicz ze Skarżyska, jako przewodniczący sędziów.

26 listopada w Kielcach odbyło się wyjazdowe posiedzenie prezydium zarządu Polskiego Związku Lekkiej Atletyki. Nie było to jednak wyróżnienie, a wyraz zaniepokojenia niskim poziomem Królowej Sportu na Kielecczyźnie ze strony jej sterników w Warszawie. W protokole czytamy, że sekretarz generalny PZLA Maciej Wawrzykowski, „szukając przyczyn słabości lekkiej atletyki w woj. kieleckim stwierdził, że poważna część winy za zaniedbania spada na kolejne zarządy OZLA, które nie były faktycznym kierownikiem swojej dyscypliny sportu”. Zebranie, któremu przewodniczył prezes PZLA Andrzej Majkowski, zakończyło się zobowiązaniem zarządu OZLA do opracowania planu działań zmierzających do rozwoju lekkiej atletyki w województwie.